„Dwa teatry” Jerzego Szaniawskiego [uwagi ogólne]

  • Prapremiera sztuki miała miejsce w Krakowie w 1946 roku.
  • Utwór uznano za syntezę dramatów J. Szaniawskiego.
  • Główny problem pojawiający się w twórczości pisarza można ująć w formę następującego pytania: Ja jest prawda o człowiek, czy możliwe jest jej poznanie, czy tear ma możliwość jej ujawnienia?
  • „Dwa teatry” to sztuka wielowarstwowa, ponadczasowa, która ilustruje poglądy autora na rolę, funkcje i granice teatru.
  • Sztuka podważa celowość bytowania człowieka w świecie ograniczonym  brakiem uczuć wewnętrznych.
  • Pokazuje dramat ludzkiego wyboru między marzeniami a realnym życiem w rodzinie, środowisku, społeczeństwie.
  • Odczytuje się się utwór jako nową odmianę dramatu realistyczno-społecznego z elementami psychologii.
  • Jest to odmienne ujęcie symboli, aluzji, skrótowej charakterystyki postaci, pewnego dystansu twórcy do przedstawianych problemów życiowych.
  • Dramat zawiera  filozoficzne uwagi, refleksje o sztuce, wiążąc je jednocześnie z wydarzeniami historycznymi (wojną, powstaniem warszawskim, obrazami burzenia Warszawy).

  • Akcja dramatu rozpoczyna się kilka miesięcy przed wybuchem wojny, przed tragicznym wrześniem 1939.
  • Charakteryzuje się oryginalną budową.
  • Zawiera dwa wątki jednego teatru, rozgrywające się w trzech aktach:
  • *** Akt I – przeżycia, refleksje Dyrektora „Małego Zwierciadła”.
  • *** Akt II – dwie jednoaktowe sztuki: „Matka”, „Powódź”.
  • *** Akt III – klamra spinająca Akt I i II, w nowej rzeczywistości powstającej po wojnie „Teatru Snów”.