Dwudziestolecie międzywojenne – literatura

Nie da się, w zasadzie, wskazać charakterystycznych i dominujących tendencji, problematyki czy typu bohatera, bowiem literatura tego okresu była niezwykle zróżnicowana ze względu na treść i formę.

Część twórców podjęła tematykę wojenną, co związane było z doświadczeniami minionej I wojny światowej (pacyfizm), rewolucji i zmian cywilizacyjnych. Rozwijała się publicystyka i literatura faktu.

Pojawiła się również tematyka psychologiczna, społeczna, egzystencjalna i polityczna. Wielu autorów odeszło od starych konwencji proponując nowatorskie rozwiązania, ale wielu także nawiązywało do form klasycznych. Funkcjonowała grupa wędrująca po bezdrożach fantazji i symbolizmu, a także realiści dający obraz rzeczywistości, nawiązywano także do ekspresjonizmu.

Charakterystyczne prądy to:

  • futuryzm, który proponował m.in. nowy język przekazu, negujący wszystkie dotychczasowe zasady składni, interpunkcji czy ortografii, a także tematy z zakresu przemian cywilizacyjnych,
  • neoklasycyzm, nawiązywał do tradycji, antyku i dzieł klasycznych,
  • nadrealizm, wracał do poetyki wyobraźni, fantazji i snu, proponował odrzucenie wszelkich społecznych konwencji,
  • dadaizm, odrzucał rygory i zasady, akceptował zapisy dźwiękowe pozbawione znaczenia.

Polską literaturę okresu dwudziestolecia można umownie podzielić na pewne okresy, choćby ze względu na różnorodność tematyczną i gatunkową:

  • pierwsze lata po odzyskaniu niepodległości to czas euforii, radości i zachwytu nowoczesną cywilizacją,
  • od początku lat 30. XX wieku zaczęły dość mocno zaznaczać się  nurty katastroficzne,
  • ten czas to głównie rozkwit poezji,
  • tworzyli debiutanci poprzedniej epoki (np. Bolesław Leśmian, Leopold Staff),
  • powstawały nowe grupy literackie, np. Skamander (Julian Tuwim, Jan Lechoń, Kazimierz Wierzyński, Jarosław Iwaszkiewicz, Antoni Słonimski, a luźno z tą grupą związani byli tacy twórcy, jak: Maria Pawlikowska-Jasnorzewska i Jan Brzechwa,
  • Inni twórcy tego okresu to także: Czesław Miłosz, Konstanty Ildefons Gałczyński oraz powieściopisarz Stefan Żeromski.