Dwukropek występuje w środku zdania, używany jest w przypadku wyliczeń, uzasadnień, uzupełnień.
Podstawowe funkcje dwukropka to:
- poprzedza wyliczankę, np. Na biurku leżały: zeszyty, książki, przybory szkolne i ubrania.
- poprzedza przytoczenie cudzych słów, np. Adam Mickiewicz napisał: „Lud, który walczy o swoją niepodległość albo o rozszerzenie swoich swobód… powinien nie ufać wysokim dostojnikom Kościoła, którzy wszyscy jednakowo są przywiązani do kultu absolutyzmu bez względu na to, czy ten absolutyzm jest mahometańskim, czy heretycki, czy nawet ateistyczny”.
- Cytowany po dwukropku tekst należy wyodrębnić na jeden z trzech sposobów: cudzysłowem, kursywą, myślnikiem.
- jest stosowany w wypowiedziach uzasadniających lub uzupełniających poprzedzający człon, np. Basia szykowała się do wyjazdu: pakowała walizki, przygotowywała mapy, żegnała się z przyjaciółmi.
- stosujemy go również w zapisach wyników sportowych, np. 2:3, 0:0.
*Dwukropka nie stosujemy po skrótach, np. czy m.in.