Badania empiryczne to proces wieloetapowy, podczas którego wykonuje się wiele działań, m.in. wskazuje ich cele, przedmiot badań, problemy badawcze i hipotezy.
Rozwiązywaniu problemów badawczych służą hipotezy badawcze (robocze), pomagające w skutecznej realizacji zadań. W literaturze przedmiotu wskazuje się, że hipoteza robocza należycie sformułowana ułatwia w miarę skuteczne realizowanie badań i stanowi jeden z podstawowych warunków poprawnie przeprowadzonych badań. Dzięki hipotezom badacz widzi problem jaśniej i wyraźniej, co umożliwia tym samym właściwy dobór metod i technik badawczych.
Dobrze postawiona hipoteza:
- musi dać się zweryfikować,
- musi mieć swoje uzasadnienie w dotychczasowym dorobku naukowym,
- musi być wnioskiem z dotychczasowych obserwacji i doświadczeń badacza,
- musi być stwierdzeniem jednoznacznym i uszczegółowionym.
Najczęściej hipotezę określa się jako zdanie opisowe, stwierdzające występowanie pewnych relacji między zjawiskami (zdarzeniami, cechami itp.). Jego wartość logiczną (prawdziwość albo fałszywość), stopień prawdopodobieństwa i zgodności z układem opisywanych zjawisk – ustala się w następstwie przeprowadzonych badań empirycznych. Stąd wynika duża rola hipotez.
R.W.