„Irydion” Zygmunta Krasińskiego

Równolegle z „Nie-Boską komedią” Krasiński tworzył dramat „Irydion”, wydany w 1836 roku. Podjął w nit poeta problem walki o niepodległość narodu.

Bohater utworu, Irydion, jest Grekiem, który samotnie próbuje dokonać zemsty na antycznym Rzymie, za utraconą wolność ojczyzny. Pragnie upadku Rzymu. Polacy doskonale odczytali odniesienie utworu do Rosji i marzeniu o jej upadku. „Irydion” był więc utworem krzepiącym patriotycznie, pokazywał konieczność obalenia zaborcy, podkreślając niezwykłą rolę samotnego bohatera. Polemizował jednak z Konradem Wallenrodem, bowiem Krasiński potępiał walkę podstępną i zdradę.

„Irydion” stanowi niejako dokumentację historyczną do konstrukcji myślowej, którą przedstawił Krasiński w „Nie-Boskiej komedii”, obrazując, że przeczucie i wizje z „Nie-Boskiej komedii” nie są fantazją, że w historii były upadki i odrodzenia.