Język i jego funkcje

Język – system społecznie wytworzonych i obowiązujących znaków dźwiękowych (wtórnie pisanych), a także reguły )normy)regulujące zasady ich stosowania jako narzędzi komunikacji społecznej. Obok pojęcia język funkcjonuje również mowa.

Funkcje określa się ze względu na intencję wypowiedzi, czyli motyw, cel przekazania określonego komunikatu przez nadawcę. Intencje mogą być rozmaite, a jeden tekst może realizować kilka funkcji, z których jedna bywa dominująca.

  • Funkcja ekspresywna (emotywna), najczęściej występuje w liryce osobistej, pamiętnikach i prywatnej korespondencji, gdzie nastawienie na nadawcę polega na wyrażeniu emocji, przeżyć, przy użyciu słów nacechowanych uczuciowo (emocjonalnie), a także poprzez barwę głosu i tempo wypowiedzi,
  • Funkcja impresywna – stosowana w przemówieniach politycznych, komentarzach recenzjach, reklamach, pismach urzędowych, gdzie następuje próba wywołania , za pomocą środków językowych, określonej reakcji (np. nakłonienie do czegoś), osiąga się ją poprzez odpowiednią intonację i zastosowanie właściwego słownictwa i składni,
  • Funkcja informatywna (informacyjna), dominująca w tekstach naukowych, słownikach, encyklopediach, podręcznikach, audycjach, przepisach prawnych, gdzie za pośrednictwem języka następuje przekazanie wiedzy o świecie, jej cechy charakterystyczne to: logika, jednoznaczność, jasność, rzetelność i komunikatywność,
  • Funkcja fatyczna, nastawiona na podtrzymanie kontaktu między rozmawiającymi (nadawcą i odbiorcą), gdzie zastosowanie znajdują zwroty typu: jak leci, co słychać, dzień dobry,
  • Funkcja metajęzykowa, charakterystyczna dla tekstów, które zawierają wyjaśnienia użytych terminów, polega na tym, że pewne słowa występujące w języku informują o samym języku,
  • Funkcja poetycka (estetyczna), dominuje w liryce (poezji), jej zadaniem jest wywołanie przeżyć estetycznych, cechuje ją obecność środków stylistycznych, np. epitetów, metafor, porównań,
  • Funkcja magiczna – ujawnia się w zaklęciach, przekleństwach, czarach; jest wynikiem przekonania, że za pomocą słów możemy zmieniać rzeczywistość materialną.