„Mała apokalipsa” Tadeusza Konwickiego [świat przedstawiony]

  • „Mała apokalipsa” to powieść uważana za legendę, rodzaj protestu..
  • Powstała w latach 1977-1978.
  • Wydana została w drugim obiegu (w okresie PRL).
  • Apokalipsa kojarzy się z końcem świata, groźną wizją przyszłości.
  • W tytule Konwickiego apokalipsa pisana jest małą literą, bo według pisarza „jakie czasy, taka apokalipsa”)

  • Powieść stanowi krytyczny obraz i rozrachunek pisarza ze społeczeństwem polskim z końca lat 70. XX wieku.
  • Warto pamiętać, że 3 zasadnicze grupy społeczne to: przedstawiciele aparatu władzy, milczące i podporządkowane mu ogromne masy społeczne,ograniczona w swym działaniu opozycja intelektualna.
  • Szyderstwo Konwickiego widać w opisach społecznej rzeczywistości, powszechnie panującej znieczulicy, obojętności na zło wokół, kłamstwa, bezsilność wobec deprawacji.

  • Czas zdarzeń powieściowych nie jest jasno określony.
  • Zdarza się mylne jego podawanie.
  • Obejmuje kilkanaście godzin jednego jesiennego dnia, od porannej pobudki o siódmej rano do dwudziestej wieczorem.
  • Zamyka się samopodpaleniem bohatera w geście protestu przeciwko otaczającej go rzeczywistości (w której żyje całe zniewolone społeczeństwo).

  • Czas akcji podawany jest w przybliżeniu również przez gazety.
  • Nikt nie jest w stanie ściśle go określić, bo o kalendarzu decyduje minister bezpieczeństwa.
  • Z tego wynikają różne perypetie i mylące manipulacje faktami  (40 rocznica Polski Ludowej, 22 lipca według policjantów, październik 1979 według kalendarza sklepowego. kwiecień 1980, choć dzień jest szary, typowo jesienny, 50. rocznica PRL według przemysłu mięsnego, czyli rok 1994, transparent z data 22 lipca 1999).
  • Pisarz wskazuje „rozmydlenie” dat, każdy indywidualny bohater i naród ma swój czas (czas subiektywny).

  • Cenzura nie dopuściła do wydania utworu.
  • Bezpieka zaciekle konfiskowała wydaną w podziemiu książkę.
  • Powieść stała się wielki bestsellerem czytelniczym.
  • Przetłumaczono ją na kilkanaście języków, a w 1993 roku na jej motywach powstał film.