Pisownia rozdzielna cząstek -by, -bym, -byś

Cząstki -by, -bym, -byś piszemy rozdzielnie:

  1. Po bezokoliczniku (np. zakończyć warto by)
  2. Po wyrazach o funkcji czasownikowej: można by, trzeba by, niepodobna by, warto by, wolno by
  3. Po formach zakończonych na -no, -to (np. zapomniano by, zamknięto by)
  4. Po wyrazach winien, powinien (np. powinien by)
  5. Po rzeczownikach, przymiotnikach, imiesłowach przymiotnikowych, przysłówkach, liczebnikach (np. czerwony by się zrobił)
  6. Po zaimkach pytajnych, względnych, wskazujących: dlaczego, dokąd, dopóki, dopóty, gdzie, jak, kiedy, którędy, dokąd, skąd, tak, tam, wtedy (np. dlaczego by, dopóty byś, gdzie bym)
  7. Gdy cząstki -by, -bym, -byś występują jako połączenie spójnika „by” z końcówkami -(e)m, -e(ś) itd.; spójnik by jest w tej sytuacji równoważny spójnikom żeby, aby (np. chcą, byśmy tutaj pracowali = żebyśmy tutaj pracowali)
  8. Gdy cząstki te występują jako samodzielny spójnik po innych spójnikach (np. Uczeń wszedł do szkoły, ale by mógł zdążyć, musiał jeszcze wejść do sekretariatu)