„Popiół i diament” Jerzego Andrzejewskiego [ocena Koseckiego przez Podgórskiego]

 „Nędza tego człowieka była przerażająca.

Mógł być katem obozowym, posłusznym narzędziem w rękach zbrodniarza.

Mógł być również porządnym człowiekiem. Jednego tylko pragnął: zachować siebie za wszelką cenę”

  • W obozie Kossecki występował pod nazwiskiem Rybicki.
  • Prócz nazwiska zmieniło się jego postępowanie.
  • Stał się donosicielem, zdrajcą, katem bezwzględnym i brutalnym wobec więźniów.
  • Awansował dzięki temu na „sztubowego”.
  • Sędzia poddany przez hitlerowców okrutnemu eksperymentowi, po którym człowieczeństwo zostaje zredukowane do najprostszych odruchów i reakcji sprawnie funkcjonującej maszyny.
  • Po wyzwoleniu pogardzał sobą i unikał ludzi.
  • Przeżycia obozowe i doświadczenia Koseckiego dowiodły, że uznane powszechnie wartości moralne, proponowane przez kulturę, są względne.
  • Nie są dane człowiekowi raz na zawsze bez względu na warunki życia.
  • Trzeba być bardzo silnym wewnętrznie człowiekiem, by móc oprzeć się oprawcom i wytrwać w swym człowieczeństwie do końca.