Słynne pary polskich kochanków XIX wieku

Miłość połączyła wielkich tej epoki, najbardziej znane pary tego okresu to:

  • Maryla Wereszczakówna i Adam Mickiewicz, młoda szlachcianka była siostrą kolegi poety, zapałał do niej uczuciem poeta podczas pobytu w Wilnie i Kownie. Mickiewicz bywał w jej rodzinnym majątku w Tuhanowiczach. Uczucie pozostało niespełnione, bowiem Maryla wybrała młodego i przystojnego Wawrzyńca Puttkamera za męża (1921), pozostawiając w nieutulonym żalu zakochanego Mickiewicza. Echa tej miłości pojawią się w lirykach (erotykach np. Do M*** oraz Dziadach (cz. IV).
  • George Sand i Fryderyk Chopin, wyzwolona obyczajowo kobieta, po zerwaniu małżeństwa była muzą wielu artystów, sama uprawiała także pisarstwo, choć jej powieści nie znalazły wysokiego miejsca w literaturze, w związku z Chopinem była przez 9 lat (1838-1847) i był to okres, kiedy stworzył swe najlepsze utwory, zerwanie z przyjaciółką przyspieszy to odejście kompozytora.
  • Delfina Potocka i Zygmunt Krasiński, piękną i utalentowaną  kobietę poeta poznał w Neapolu, w 1838 roku. Potocka szukała pocieszenia za granicą po rozstaniu z dużo starszym i niekochanym mężem Mieczysławem Potockim. Była to trudna miłość, zakochani nie mieli zgody rodziny na ten związek, sami także nie potrafili być razem. Swe uczucie okazywali sobie w pięknych listach. Związek, który później przekształcił się w przyjaźń trwał nawet po ślubie poety z Elizą Branicką.