|
Marcin Borowicz
|
- Czytelnik poznaje go jako nieśmiałego ośmiolatka,
- Z trudem nawiązuje znajomości i adaptuje się w nowym środowisku, gdzie czuje się samotny (Owczary, Kleryków),
- Mocno przywiązany do rodziców, szczególnie matki,
- Wrażliwy na nieszczęścia i cierpienia innych,
- Szukając akceptacji poddaje się manipulacji nauczycieli rosyjskich,
- Doznaje przełomu w chwili pojawienia się Zygiera i jego płomiennej recytacji,
- Staje się młodym Polakiem, gotowym za wszelką cenę przeciwstawić się rusyfikatorom,
- Jako absolwent szkoły jest już dojrzałym moralnie i politycznie młodzieńcem,
- Ma ukształtowany system wartości moralnych,
- Jest polskim patriotą,
- Postać pozytywna, prawość i uczciwość wyniósł z domu.
|
|
Andrzej Radek
|
- Pochodzi z biednej chłopskiej rodziny,
- Mieszkał w Pajęczynie Dolnym i tam spotkał nauczyciela dworskiego Paluszkiewicza „Kawkę”, który zmienił jego życie,
- Dzięki niemu skończył szkołę w Pyrzogłowach,
- Zdolny, pracowity (udziela korepetycji),
- Bardzo mu zależy na zdobyciu wykształcenia,
- Nie brak mu uporu i odwagi (sam wyrusza do Klerykowa po „nauki”),
- Skromny, cichy, uparty w dążeniu do celu, nie chce zawieść swego nauczyciela,\
- Bywa jednak bezradny, kiedy grozi mu wyrzucenie ze szkoły,
- Ma silny charakter, samodzielnie stara się zarabiać na utrzymanie,
- Czuje się Polakiem, patriotą,
- Potrafi zrozumieć cierpienie innych.
|
|
Bernard Zygier
|
- Uczeń wydalony z Warszawy za działalność przeciw zaborcom,
- Młody patriota, walczy o prawo używania języka ojczystego,
- Broni obowiązku zdobywania rzetelnej wiedzy,
- Bardzo zdolny, uczy się sam,
- Powiela romantyczne wzorce,
- Zakłada kółko samokształceniowe,
- Potrafi „pociągnąć” za sobą innych uczniów,
- Ma niezwykłą osobowość, jest bardzo odważny,
- Stara się zawsze manifestować, że jest Polakiem,
- Dojrzały emocjonalnie i politycznie,
- Dzięki niemu i jemu podobnym praca rusyfikatorów okazała się „syzyfowa”.
|
| Prof. Rudolf Leim |
- Wysoki, chudy, wiecznie kaszlący,
- Sumienny i obowiązkowy, nigdy nie opuszcza zajęć i jest punktualny,
- Jest jednym ze starszych profesorów gimnazjum,
- Uczy łaciny,
- Pochodzi z rodziny niemieckiej, ożenił się z Polką i w domu używa języka polskiego,
- Respektuje zarządzenia władz,
- Karze uczniów za używanie języka ojczystego na terenie szkoły,
- Postrach pierwszoklasistów.
|
| Prof. Iłarion Stiepanycz Ozierskij |
- Nauczyciel języka rosyjskiego,
- Tęgi, niezgrabny, niedbale ubrany,
- Nie umie radzić sobie z uczniami, strojącymi sobie z niego żarty,
- Wykształcony i oczytany, ale nie umie przekazać swej wiedzy.
|
| Prof. Sztetter |
- Nauczyciel języka polskiego,
- Właściwie nie prowadzi swoich zajęć, w obawie o utratę pracy,
- Uczniowie robią co chcą na jego lekcjach,
- Cichy i ciągle przestraszony,
- Jego lekcje są nudne i monotonne,
- Sam czuje się w szkole jak intruz,
- Nie potrafi zachęcić uczniów do uczestnictwa w zajęciach (przedmiot nadobowiązkowy),
- Nie stać go na odwagę, choć w głębi duszy czuje się Polakiem,
- Występ Zygiera wywołuje u niego ogromne poruszenie.
|
| Prof. Nogacki |
- Nauczyciel arytmetyki, bardziej zachowuje się jak urzędnik, a nie nauczyciel,
- Surowy, rzetelny, drobiazgowy, dokładny, sprawiedliwy,
- Z pochodzenia Polak, nie stara się rusyfikować uczniów, ale jego postawa zmuszała uczniów do „myślenia po rosyjsku”,
- Uparty i konsekwentny, wpływa na wynarodowienie młodych Polaków.
|
| Pan Majewski |
- Wysoki blondyn, tandetnie ubrany, starający się wyglądać elegancko i wytwornie,
- Polak, który dla kariery i wygodnego życia wyrzekł się swojej narodowości,
- Typ zausznika, poplecznika, donosiciela,
- Drobiazgowy obserwator zachowań uczniowskich,
- Porządkowany władzom gimnazjum,
- Najbardziej odrażająca postać powieści.
|
| Prof. Kostriulew |
- Nauczyciel historii,
- Zatwardziały rusyfikator, ośmiesza historię Polski, podważa dokonania Polaków,
- Obraża uczucia uczniów jako Polaków i katolików,
- Chce ten sposób obrzydzić uczniom ojczyznę.
|
| Dyrektor Kriestoobradnikow i inspektor Zabielskij
(Zabielski) |
- Nauczyciele – politycy, którzy starają się „pozyskać” uczniów poprzez podważanie autorytetu polskich nauczycieli,
- Stosują łagodne kary,
- W sporach uczniów z polskimi nauczycielami, zawsze staja po stronie ucznia (by zyskać sympatię),
- Zapraszają uczniów do teatru na sztuki rosyjskie.
|
| Pani Borowiczowa |
- Matka Marcina,
- Bardzo wrażliwa, kochająca swego jedynaka,
- Niegdyś bardzo piękna, obecnie zniszczona przez suchoty (gruźlicę),
- Umiera podczas wakacji, kiedy Marcin uzyskał promocję do klasy pierwszej.
|
| Pan Borowicz |
- Ojciec Marcina,
- Były powstaniec,
- Na skutek represji popowstaniowych stał się człowiekiem zgorzkniałym, stroniącym od ludzi.
|
| Tomasz Walecki |
- Nazywany Figą,
- Pochodzi z katolickiej rodziny mieszczańskiej,
- Prymus, który sprzeciwia się nauczycielowi,
- Odważnie broni swoich racji.
|
| Anna Stogowska |
- Nazwana „Birutą”,
- Obiekt wielkiej, platonicznej miłości Marcina,
- Córka lekarza wojskowego – Polaka i Rosjanki,
- Wychowana przez matkę w kulcie polskiej tradycji narodowej,
- Zamknięta w sobie, cicha, inteligentna,
- Czuje się Polką, cierpi z powodu niewoli swej ojczyzny.
|
