Sztuka baroku

Głównym zamierzeniem sztuki było silne oddziaływanie na odbiorcę, wywołanie u niego zaskoczenia, zdziwienia, olśnienia i oszołomienia, bowiem dla kultury baroku ważne było głębokie przeżycie i uzewnętrznienie uczuć. Różnorodność emocji, często wzajemnie sprzecznych, którym chciano dać wyraz w barokowych dziełach oraz ich wyjątkowe natężenie wymagały znalezienia nowych form artystycznych

Cechy architektury baroku to:

  • monumentalność budowli,
  • bogactwo i zawiłość form,
  • dbałość o właściwe wkomponowanie budowli w otoczenie,
  • rozwój sztuki projektowania ogrodów i parków.

Za arcydzieła architektoniczne baroku znawcy uznają:

  • Bazylikę św. Piotra w Rzymie,
  • Pałac wersalski pod Paryżem,
  • Kościół św. Piotra i Pawła w Krakowie,
  • Zespól pałacowy w Wilanowie.

W obrębie baroku wyodrębnił się styl rokoko, gdzie dominowały lekkie, wygięte profile, jasne kolory, mnóstwo zdobień (muszle, girlandy, kwiaty i liście). Tworzono przede wszystkim małe wiejskie i miejskie rezydencje, egzotyczne groty, urokliwe altany, a nawet specjalnie postarzane ruiny. Zachwycano się chińskimi i japońskimi elementami. Najbardziej charakterystyczne dla tego stylu są:

  • Zespół pałacowy w Radzyniu Podlaskim,
  • Pałac Sanssouci w Poczdamie.

Rzeźba stała się wszechobecna, używano jej bowiem do ozdobienia parków, fontann, tarasów, ogrodów, nagrobków lub wykorzystywano jako samodzielne pomniki. Tematy czerpano z mitologii i Biblii. Rzeźby tego okresu cechuje asymetria, podział kompozycji wzdłuż przekątnej, dynamika przedstawienia postaci.

Malarstwo też wprowadziło szereg nowości, stosowano:

  • grę świateł,
  • światłocień,
  • kontrasty,
  • szeroką kolorystycznie paletę barw (bogata kolorystyka).

Wszystkie te elementy miały wzmocnić dynamikę i ekspresję dzieł i głębokie emocje. Najczęściej obrazy były realistyczne, naturalistyczne, sceny rodzajowe i mitologiczne, pełne alegorii (portrety, pejzaże, martwe natury), zaś w dziełach religijnych  wykorzystywano symbolizm i martyrologię.

Wybitni twórcy:

  • Caravaggio,
  • Diego Velazquez,
  • Peter Paul Rubens,
  • Rembrandt,
  • Georges de La Tour.