|
Dadaizm |
Awangardowy ruch artystyczny rozwijający się w latach 1916-1924 w Szwajcarii, Francji, Niemczech i USA. Przybrał skrajną koncepcję poetycką, według której materię dzieła winien charakteryzować przypadkowy bezsens. Program dadaistów (“dada” – jest słowem francuskim, którego małe dziecko używa do nazwania zabawki) brzmiał: “Włóżcie słowa do kapelusza, wyciągnijcie na chybił trafił, a otrzymacie poemat dada”.. mieszanka sylab nie przetrwała długo, lecz dadaizm stał się źródłem kierunku w malarstwie, tzw. collages. |
|
Neoklasycyzm |
Najmniej rewolucyjna koncepcja nowej poezji. Poeci tego nurtu zdecydowali powrócić do klasyki, np. Paul Valery tworzył filozoficzne aluzje, abstrakcje intelektualne, lecz formę utworów budował według wzorów klasycznych |
|
Nadrealizm |
Zaczął się od Apollinaire’a, który głosił, że “człowiek, chcąc naśladować chód – wymyślił koło” i takim właśnie działaniem winna być poezja. Podjęli tę myśl: André Breton, Paul Eluard, Louis Aragon. Zaproponowali poezję złożoną z potoku obrazów, luźnych skojarzeń, których motywacja tkwi w głębszych pokładach psychiki człowieka. |
|
Futuryzm |
Nakazywał całkowite odcięcie się od przeszłości, a spojrzenie ku przyszłości (futurus). Za temat poezji obrali sobie futuryści cywilizację miast i technikę. Ich hasło brzmiało: “Ryczący automobil jest piękniejszy niż Nike z Samotraki”.
Głosili, że: wojna to – jedyna higiena świata, profesorowie, archeolodzy i muzea to gangrena tego świata. Przedstawicielami futuryzmu był Filippo Tommaso Marinetti we Włoszech i Włodzimierz Majakowski w Rosji. |
|
Formizm |
Awangardowy kierunek artystyczny ukształtowany w latach 1917-1922 przez grupę plastyków i poetów, do której należeli między innymi: T. Czyżewski, L, Chwistek, S.I. Witkiewicz.
Grupa wydawała pismo “Formiści” i rozwijała program artystyczny, w którym zbiegały się doświadczenia ekspresjonizmu, kubizmu i futuryzmu powiązane z odwołaniami do sztuki średniowiecznej, ludowej i prymitywnej. Formiści odrzucali konwencje realizmu i naturalizmu, postulowali poezję, której materiałem jest “rzeczywistość wyobraźni”, kładli nacisk na autonomiczną wartość “formy” rozumianej jako brzmieniowy kształt wypowiedzi. W kręgu programu formizmu powstała teoria “wielości rzeczywistości w sztuce” Chwistka oraz koncepcja “czystej formy” S.I. Witkiewicza. |