Stanisław Trembecki
(Inna forma nazwiska: Trębecki, pseudonim, kryptonimy i allonimy: Azarycz Ludwik,
dworzanin Rady Nieustającej; Bielawski Józef; Czyżewicz Jan Nepomucen; G. J. P. Z. Ł.; Heting)
(8 maja 1739, Jastrzębniki – 12 grudnia 1812, Tulczyn, Ukraina)
Był typowym poetą-dworakiem, uchodził za słynnego awanturnika (zwano go “zabójcą markizów”) i lwa salonowego. Nałogowe oddawanie się hazardowi i hulankom sprawiło, że całkowicie uzależnił się od Stanisława Augusta, a później targowiczanina Szczęsnego Potockiego.
Do ugruntowania się sławy Trembeckiego jako mistrza poezji klasycznej w oczach klasyków warszawskich, a nawet młodego Mickiewicza, przyczyniły się głównie jego poematy opisowe, z których najwyżej jest ceniona jest “Sofiówka”. Utwór, będący opisem sławnej rezydencji Potockiego, który dla swej trzeciej żony Zofii założył pod Humaniem wspaniały ogród, zachowuje konstrukcję przechadzki, a rozpoczyna się opisem Ukrainy i rokokowym komplementem pod adresem Szczęsnego Potockiego.
Fragment o Ukrainie, przełożony przez Mickiewicza na język łaciński, jest jednym z najdobitniejszych przykładów swoistej wrażliwości malarskiej Trembeckiego na obfitość i bujność natury. Ta właśnie cecha jego stylu, określana jako libertyńsko-epikurejska, w połączeniu z doskonałym, wręcz wyrafinowanym wyczuciem wdzięku i delikatności sprawia, że niektórzy krytycy literatury uważają, iż panteon polskiej literatury