Wyrazy bliskoznaczne

Wyrazy bliskoznaczne (synonimy, wyrazy jednoznaczne) nazywają ten sami desygnat.

Synonimy pojawiają się poprzez:

  • zapożyczenia z innych języków (ziemniak, kartofel,pyra),
  • jako nazwy powstałe w różnych gwarach języka (kogut, kurak, piejak),
  • gwary środowiskowe, związane z niektórymi zawodami (myśliwi: zając – szarak, jego uszy – słuchy, jego nogi – skoki, jego oczy – trzeszcze),
  • operacje słowotwórcze, najczęściej sa to wyrazy zgrubiałe lub zdrobniałe, pieszczotliwe (koń, konik, konisko),
  • dodanie przedrostka nie- do wyrazów o znaczeniu przeciwnym (wysoki- niewysoki, miły – niemiły).

Wyrazy z przedrostkiem nie- zbliżają się znaczeniem do swoich odpowiedników, ale nie są jednoznaczne. W stosunkach międzyludzkich pełnią rolę eufemizmów, które osłabiają np. zbyt mocne pokreślenia:

  • niemądry – zamiast głupi,
  • nieczysty – zamiast brudny,
  • niemłody – zamiast stary.

Wyrazy bliskoznaczne mają zazwyczaj różny odcień znaczeniowy, np.

  • koń, rumak, ogier, kobyła, klacz,
  • kot, kotek, kiciuś, kocisko.