Oto 10 najbardziej ogólnych, podstawowych zasad postępowania rodziców z ich dorastającymi dziećmi:
- Zasada akceptacji. Dorastający ma prawo do własnego życia, nie musi swoim życiem spełniać oczekiwań rodziców.
- Zasada wiarygodności. Nie należy inaczej postępować, niż się mówi, co innego mówić poza plecami, a co innego w oczy, co innego wyrażać słowami, a co innego gestami i uczuciami. Zachowania rodziców wobec dorastających powinny być wiarygodne.
- Zasada poszanowania intymności. Młodzież ma prawo do własnej intymności, której strzeże z całą mocą. Uszanować należy tajemnicę ich kieszeni, szuflad i korespondencji.
- Zasada równych zobowiązań. Dotyczy dzieci, jak i rodziców. Jeżeli dorastający podjął się wykonania czegokolwiek, należy to do końca wyegzekwować. Ale też wszystkie zobowiązania podjęte przez rodziców powinny być bezwzględnie realizowane.
- Zasada stabilności. Rodzice powinni przestrzegać stabilności życia rodzinnego, uporządkować czynności i czas. Poczucie pewności dotyczące tego, co jest dobre, a co złe, daje młodemu człowiekowi wewnętrzną siłę dla trudnych wyborów.
- Zasada prośby. Polecenia kierowane do młodzieży powinny być formułowane w postaci konkretnych próśb, wypowiedzianych głosem spokojnym, ale stanowczym. Bezosobowe mówienie „należy zrobić” lub wydawanie rozkazów jest mało skuteczne.
- Zasada konsekwencji. Dorastający musi wiedzieć, czego oczekiwać po takim czy innym swoim postępowaniu, ale te same konsekwencje powinny w rodzinie obowiązywać również innych jej członków, także rodziców.
- Zasada otwartości na informacje. Rodzice mogą wiele nauczyć się od swoich dorastających dzieci. W razie występowania trudności należy poprosić syna czy córkę o radę i pomoc. W takiej doradczej roli młodzież czuje się ważna i odpowiedzialna.
- Zasada humoru. Narastające napięcie, atmosferę zdenerwowania w domu najłatwiej rozładować humorem. Wytwarza on dystans wobec problemów, dlatego należy go stosować w kontaktach z młodzieżą.
- Zasada współdecydowania. Dorastający, stopniowo wciągany w problemy rodziny i jej zobowiązania, kłopoty materialne, kontakty przyjacielskie najczęściej zaczyna zabierać głos w sprawach dla rodziny istotnych, dyskutuje, doradza rodzicom. Dla pełnej realizacji zasady współdecydowania warto niekiedy zwołać naradę rodzinną.
W procesie wychowania oprócz wiedzy i zgodnego z nią działania, jest potrzebna spontaniczność, intuicja rodzicielska, autentyczne, zgodne z osobowością zachowanie. One to nadają wychowaniu osobisty charakter.[1]
[1] Drugi Elementarz czyli Program Siedmiu Kroków, program profilaktyczny dla młodzieży, nauczycieli i rodziców, wyd. II, Warszawa 1994.
[BS]