Brak grafiki
Rodzaje i gatunki literackie, poetyka

Tren [budowa]

Tren, gatunek pieśni żałobnej, w jego budowie wyodrębnia się następujące części: exodium, wstęp, prezentacja osoby zmarłej i osób opłakujących jej odejście, laudacja, pochwały na cześć zmarłego, komploracja, opłakiwanie, płacz, obraz straty po odejściu bliskiej osoby, […]

Brak grafiki
Epoki

Exemplum [wyjaśnienie terminologiczne]

Takim terminem określa się retorykę Mikołaja Reja. Znaczenie słowa to „przykład”, czyli rodzaj krótkiej historyjki, anegdoty, mającej charakter odstraszający. Dotyczyła głownie życia sławnych ludzi. Jej cele było ukazanie antywzorów. Rej doskonale potrafił ukazać negatywne cech […]

Brak grafiki
Epoki

Renesans [ramy chronologiczne]

Najwcześniej pojawił się we Włoszech, początki to wiek XIV, rozkwit to wiek XV, zmierzch renesansu to początek XVI stulecia. W innych europejskich krajach początki renesansu to przełom XVI XVI wieku, zaś koniec tej epoki wskazuje […]

Brak grafiki
Czy tu - czy tam - czytam!

„Dekameron” Giovanniego Boccaccio [fabuła i akcja]

„Dekameron” jest zbiorem 100 nowel. Napisany jest po włoku. Powstawał w latach 1349-1353. Wydany został w 1471 roku. Fabuła (akcja ramowa) stanowi częściowo nawiązanie do zarazy, która nawiedziła Florencję w 1348 roku. Tytuł oznacza „księgę […]

Brak grafiki
Rodzaje i gatunki literackie, poetyka

Kazanie

Kazanie – utwór epicki, przemówienie religijne, w którym poruszane są zagadnienia moralne, podstawy wiary. Jego zadaniem jest  nauczanie i przekazanie treści religijnych. Zaliczane jest do gatunku wypowiedzi perswazyjnych. Bywa komentarzem do określonego fragmentu Biblii lub […]

Brak grafiki
Czy tu - czy tam - czytam!

„Makbet” W. Szekspira [geneza]

Utwór oparty na wydarzeniach autentycznych z XI wieku. W 1040 roku pierwszy historyczny król Szkocji został zamordowany przez swego generała Makbeta. Sam Makbet zginął z rąk Malkolma w 1057 roku. Malkolm to późniejszy król Szkocji […]

Brak grafiki
Czy tu - czy tam - czytam!

„Smutny wiersz” Danuty Wawiłow

Wiersz z gatunku liryki refleksyjnej. Podmiotem lirycznym jest kobieta („jestem smutna”). Nie jest jasno wskazany adresat. Smutek łączy się z samotnością, co wyraża poprzez szereg porównań (Smutna jak ptak, jak deszcz). Wiersz jest rytmiczny poprzez […]

Każdy może wejść do krainy sztuki

Ach, co to był za głos!

Głosy bywają różne, podobnie zresztą jak ich klasyfikacje, które mają znaczenie umowne, „wsadzając” je do szufladki brana jest pod uwag  skala głosu, jego barwa czy usytuowanie dźwięków przejściowych.  Zestaw poniżej to podstawowe głosy operowe. Głosy […]

Czy tu - czy tam - czytam!

„Ale to już było”

Znana piosenka z repertuaru Maryli Rodowicz. Powstała w 1992 roku, a autorem tego hitu jest  Andrzej Sikorowski,  który napisał zarówno tekst, jak i muzykę. Niezwykła, ponadczasowa i uniwersalna piosenka, jakże piękna, wzruszająca i może dlatego […]

Ciekawostki i nie tylko

Deminutiwum

W programie telewizyjnym „Gogglebox. Przed telewizorem” jej uczestnicy prowadzą nieraz wyjątkowe dialogi.  Nas zachwyciło wyjaśnianie znaczenia jednego z popularnych imion. Chodziło o Kostka! Panowie spierali się czy jest to zdrobnienie od Kostian czy Kostyliusz.  Grunt […]