Składnia

Zdanie podrzędne, które zastępuje podmiot zdania nadrzędnego. Tak, jak i in odpowiada na pytania: kto/, co?. Zdania podrzędne podmiotowe łączą się ze zdaniami nadrzędnymi albo za pomocą spójników: że, żeby, ażeby, by, jakby. albo za […]

W zdaniu podrzędnie złożonym zdanie zależne od zdania nadrzędnego. Przykłady: Domy wyrosły tam, gdzie niedawno rosła trawa. Odprowadziłem mamę na dworzec, żeby pomoc jej wsiąść do pociągu.

Zdanie podrzędne, które łączy się ze zdaniem nadrzędnym za pomocą spójnika upodrzędniającego. Spójnik będący wskaźnikiem zespolenia zdań w zdaniu złożonym podrzędnie stoi na początku zdania podrzędnego. stanowi jego integralną część i wraz z nim zmienia […]

Zdanie podrzędne, które łączy się ze zdaniem nadrzędnym za pomocą zaimka względnego lub spójnika spełniającego tę samą  rolę co zaimek względny, a także za pomocą zaika pytajnego uzależniającego Wśród zdań podrzędnych zaimkowych rozróżnia się  zdania […]

Zdanie, które zawiera tylko jedno orzeczenie. Zdania pojedyncze dzielimy na rozwinięte i nierozwinięte (proste). Przykłady: Uczeń czyta. Mały uczeń czyta elementarz. Babcia haftuje. Moja babcia haftuje serwetkę.

Takie zdanie, w którego skład wchodzą wyrazowe i składniowe wykładniki przeczenia. Wykładnikami przeczenia są: partykuła „nie”, spójniki łączne „ani, ni”, zaimki i przysłówki przeczące ” nikt, nic, nigdy”. Typowym wykładnikiem składniowym zdania przeczącego jest dopełniacz, […]

Zdanie podrzędne, które zastępuje przydawkę zdania nadrzędnego. Tak jak ona odpowiada na pytania: jak?, który?, czyj?, ile?. Zadania podrzędne przydawkowe łącza się ze zdaniami nadrzędnymi albo za pomocą zaimków względnych (np. ktory?, jaki?) albo za […]

Zdanie, w którym zwracamy sie do kogoś z pytaniem i oczekujemy na nie odpowiedzi. Charakter pytania nadają takim zdaniom zaimki pytające (np. kto?, co?, który?, jaki?, gdzie?, kiedy?), partykuły (np. czy, czyż, czyżby, rzadziej -li, […]

Zdanie podrzędne zaimkowe, którego wykładnikiem łączności ze zdaniem nadrzędnym jest zaimek pytajny uzależniający. Zaimki pytajne uzależniające  stoją na początku zdania podrzędnego. Zdań pytajnozależnych nie kończymy znakiem zapytania. Przykłady: Zobacz, która godzina. Patrz, jak ciemno. Uczeń […]

Zdanie, w którym wypowiadany jest rozkaż, żądanie, prośba, życzenie. Orzeczenie zdań rozkazujących jest najczęściej wyrażone formą trybu rozkazującego. Niekiedy jednak, wydając polecenie lub prosząc o coś, orzeczenie tych zdań wyrażamy formą trybu orzekającego lub przypuszczającego. […]