„Cuda miłości” Jana Andrzeja Morsztyna

  • Utwór ten pochodzi ze zbioru” Lutnia” (księgi wtórej).
  • Gatunkowo jest sonetem.
  • Sam tytuł wskazuje na tematykę.
  • Jest to nowatorskie ujęcie problematyki miłosnej.
  • Problem cierpienia miłosnego ukazany jest poprzez nagromadzenie różnych paradoksów, pytań retorycznych, antytez.
  • Ma to na celu udowodnienie, że miłość jest uczuciem bardzo skomplikowanym, wywołującym sprzeczne ze sobą reakcje w duszy zakochanego.
  • Istotą konceptyzmu jest pomysł, który w tym wierszu polega na wieloznaczności skojarzeń i związków frazeologicznych (ogień jako żywioł , jako miłość, jako cierpienie.
  • Źródłem cierpienia i wszelkich nieszczęść podmiotu lirycznego są piękne oczy dziewczyny, przed urokiem których nie można się obronić.
  • Morał wiersza zawiera jednocześnie refleksję o potędze miłości, a nie broni przed nią nawet rozum.
  • W starciu z miłością nawet on jest bez szans.
  • Zdrowy rozsądek staje się bezbronny, gdy w grę wchodzą uczucia.

Przebóg! Jak żyję, serca już nie mając?
Nie żyjąc, jako ogień w sobie czuję?
Jeśli tym ogniem sam się w sobie psuję,
Czemuż go pieszczę, tak się w nim kochając?

Jak w płaczu żyję, wśród ognia pałając?
Czemu wysuszyć ogniem nie próbuję
Płaczu? Czemu tak z ogniem postępuję,
Że go nie gaszę, w płaczu opływając?

Ponieważ wszytkie w oczach u dziewczyny
Pociechy, czemuż muszę od nich stronić?
Czemuż zaś na te narażam się oczy?

Cuda te czyni miłość, jej to czyny,
Którym kto by chciał rozumem się bronić,
Tym prędzej w sidło z rozumem swym wskoczy.