Iloczas

  • Czas oraz przeciętna szybkość, z jaką wymawia się głoski, sylaby czy całe wyrazy.
  • Iloczas, podział głosek lub sylab na wymawiane długo lub krótko, różniące sie czasem trwania.
  • Służy rytmizacji, stanowi również dowód zaangażowania i emocji mówiącego.
  • W języku staropolskim zaznaczano go podwójny zapisem litery (np. paan).
  • Z czasem różnice iloczasowe ulegały zatarciu, w konsekwencji zanikły, dawne długie samogłoski zamieniły się w pochylone (ścisnione), zaznaczane w piśmie za pomocą kreski nad literą.

Pozostałością iloczasu w języki współczesnym są oboczności samogłoskowe, np.

  • o:ó [wozy:wóz, doły:dól],
  • ę:ą [ dęby: dąb, zęby: ząb].

Zjawisko iloczasu cechuje wiele języków, np. język czeski czy niemiecki.