Malarstwo poprzez wieki

Pojęcie malarstwo jest niezwykle szeroki i znane od zarania dziejów we wszystkich kręgach kulturowych i środowiskach, choć oczywiście podejmowało na przestrzeni wieków różną tematykę, wykorzystywało też rozmaite środki wyrazu. Dziś znawcy przedmiotu klasyfikują je uwzględniając różne aspekty i kategorie.

Okres, wiek

Krótkie objaśnienie

Początki
  • pierwsze malowidła pojawiały się na ścianach jaskiń,
  • przedstawiały sceny życia codziennego,
  • ilustrowały magiczne rytuały związane np. z dobrobytem czy płodnością,
  • dowodziły przemianom plemiennym,
III tys. p.n.e. – V wiek
  • w starożytnej Grecji i Rzymie malowano na naczyniach,
  • dziś mówi się o malarstwie wazowym  dokumentującym sceny z mitologii i życia codziennego,
  • inną formą malarstwa były freski, tj. malarstwo ścienne z tą samą tematyką,
VI – XV wiek
  • dominowała tematyka religijna,
  • przedstawiano świętych oraz sceny biblijne,
  • na obrazach było dużo symboliki wiary,
  • znacznie mniej było realizmu, rzeczywistości,
XVI wiek
  • doskonały czas rozkwitu malarstwa,
  • dzieła budziły zainteresowanie harmonią, barwą i perspektywą,
  • trójwymiarowa przestrzeń budziła zainteresowanie, podobnie jak malarstwo portretowe,
XVII wiek
  • powstawały obrazy pełne ekspresji
  • dawały poczucie odbicia rzeczywistości
  • twórcy stosowali światłocień i kontrast kolorystyczny,
  • tematyka religijna i mitologiczna była w kręgu zainteresowań malarzy,
XVIII wiek
  • powrót do antyku, uwzględnianie motywów i wzorów tamtego okresu,
  • przedstawianie scen o charakterze edukacyjno-umoralniającym powiązanych z historią starożytną i mitologią,
  • dominacja statycznych ujęć,
  • portrety cieszyły się znaczną popularnością,
  • obrazy wydawały się  spokojne i oszczędne w swym wyrazie artystycznym,
I połowa XIX wieku
  • twórcy starali się trafić do serc odbiorców,
  • chcieli poruszyć uczucia i oddać nastrój,
  • wykorzystywali motyw tajemniczości, niepokoju i tajemnicy,
  • na obrazach pojawiali się widma, upiory, cmentarze, żywioły natury,
  • poprzez dzieła artyści „toczyli walkę” z dawnymi konwenansami, nurtami i starym porządkiem społecznym,
II połowa XIX wieku
  • zaczął dominować realizm,
  • wiernie odtwarzano rzeczywistość wokół,
  • obrazy stały się ilustracją codziennych zajęć i spraw ludzi,
  • twórcy sięgali po spokojną kolorystykę,
  • stosowali kompozycję uproszczoną,
XX wiek
  • negacja realizmu,
  • poszukiwanie nowych form wyrazu, nurty awangardowe,
  • wyróżnia się:  wczesny modernizm, ekspresjonizm (1911/1935), konstruktywizm (lata 20.),  nurt międzynarodowy (1919/1990), art decó (1925/1939),
XXI wiek
  • nowe źródła natchnienia (reklamy, komiksy, artykuły przemysłowe).