„Pieśń XXI” Jana Kochanowskiego

  • Gatunek utworu wskazuje sam tytuł.
  • Utwór stanowi przykład liryki bezpośredniej, a także liryki wyznania.
  • Wiersz składa się z 10 wersów, o różnej liczbie sylab.
  • Posiada regularnie rozłożone akcenty.
  • Poeta zastosował rymy dokładne, żeńskie, sąsiadujące aabb.
  • Tematem jest miłość.
  • Podmiot liryczny to zakochany człowiek, który wyznaje uczucia.
  • Snuje refleksje na temat miłości i uczuć, jakie może wywoływać (szczęście, uniesienie, radość, ale też rozterki, obawy).
  • Mówiąc w 1 osobie podmiot liryczny wyznaje  swoje uczucia odbiorcy.
  • Atmosfera pieśni jest pogodna, żartobliwa.
  • Występują kontrasty i paradoksy przedstawione jako przenośnie (np. „Srogie łańcuchy na swym sercu czuję; Lecz to szczęściem szacuję”), epitety (np. ” Pięknym sidłem”), wykrzyknienia (np. „Dzień to błogosławiony, kiedym ja waszym sidłem upleciony”).

Srogie łańcuchy na swym sercu czuję;
Lecz to szczęściem szacuję,
Żem jest tak pięknym sidłem ułowiony;
Wesoło żywę, w trosce położony,
A w tym swoim wzdychaniu
Mam rozkosz przeciw ludzkiemu mniemaniu,
Oczy dziwnej piękności,
W których sie wszytki najdują wdzięczności.
Dzień to błogosławiony,
Kiedym ja waszym sidłem upleciony.