„Wiara” Czesława Miłosza

  • Tekst z cyklu „Świat” („Poema naiwne”).
  • Należy do liryki refleksyjnej.
  • Ma charakter filozoficzny, prezentuje określoną postawę filozoficzną.
  • Składa się z 2 zwrotek, po 6 wersów.
  • Napisany jest jedenastozgłoskowcem.
  • Tematem wiersza jest wiara.
  • Podmiot liryczny nie ujawnia się, występuje jako myśliciel.
  • Wiersz stanowi odpowiedź na pytanie  egzystencjalne: W jaki sposób istnieje świat.
  • Wg „ja lirycznego” podstawę istnienia stanowi konieczność.
  • Uznanie jej zasadności to kwestia wiary.
  • Podmiot liryczny wskazuje, że wszystko na swiecie ma swój sens, miejsce, uzasadnienie, jest więc konieczne.
  • Kolejnym pytaniem jest sens wiary.
  • Określa wiarę jako świadomość, że tylko tak urządzony świat ma sens i rację bytu.
  • Wiara jest także uznaniem konieczności cierpienia.
  • Cierpienie, zło, udręka jest cieniem szczęścia, dobra i radości.
  • Człowiek także ma swój cień, bowiem posiada zróżnicowaną naturę, dobro miesza się ze złem.
  • Brak cierpienia spowodowałby niemożność poznania szczęścia.
  • W wierszu występują metafory używane w języku codziennym (kolokwialne) (np. „drzewo rzuca długie cienie”),.
  • Język jest prosty, prawie niepoetycki, a sens utworu wcale nie jest  łatwy do odczytania.
  • Wiersz regularny, z rymami (wyjątek dwa pierwsze wersy każdej strofy), pozostałe  tworzą rymy okalające.

Wiara jest wtedy, kiedy ktoś zobaczy
Listek na wodzie albo kroplę rosy
I wie, że one są – bo są konieczne.
Choćby się oczy zamknęło, marzyło,
Na świecie będzie tylko to, co było,
A liść uniosą dalej wody rzeczne.

Wiara jest także, jeżeli ktoś zrani
Nogę kamieniem i wie, że kamienie
Są po to, żeby nogi nam raniły.
Patrzcie, jak drzewo rzuca długie cienie,
I nasz, i kwiatów cień pada na ziemię:
Co nie ma cienia, istnieć nie ma siły.