„Wilk, psy i ludzie” Adolfa Dygasińskiego

  • Opowiadanie Adolfa Dygasińskiego, utrzymane w nurcie  naturalizmu.
  • Po raz pierwszy wydane w tomie „Nowele”.
  • Akcja utworu toczy się w końcu XIX wieku, w małej wsi w okolicach Narwi.
  • Bohaterem jest wychowany przez człowieka wilk Buta.
  • Narrator opowiada swą fabułę o mieszkańcach planety Ziemi, którzy żyją obok siebie, lecz zupełnie się nie rozumieją i wzajemnie niszczą.

  • Pewnego dnia chłopiec z pobliskiej wsi znajduje w lesie małego wilczka.
  • Strzelec Sowa uznaje, że to szczenię groźnego wilka, przed którym on uciekał a drzewo.
  • Wilczek trafia do dworu poprzez nauczyciela.
  • Budzi strach, dlatego wszyscy przyjmują go wrogo (służba, wiejskie psy).
  • Młody wilk traci wolność, zostaje uwięziony  na łańcuchu .
  • Bez niego poluje, zgodnie ze swą naturą.
  • Po uśmierceniu kaczek i indyka zapada wyrok śmierci na Buta.

  • W leśniczówce Wywiałkiewicza gospodarstwo prowadzi Kalasanta.
  • Starsza kobieta opiekuje się chłopcem sierotą Laksendrem.
  • Chłopak i But zaprzyjaźnili się.
  • Kiedy chłopiec zapada na zdrowiu, Buta jest przy nim i ogrzewa go swym wilczym futrem.
  • Niestety chłopiec umiera, nikt po nim nie płacze.
  • Jedynie Buta szuka chłopca, przemierzając wspólne kiedyś ścieżki.
  • W zimie głodny wilk napada na prosiaka.
  • Chłopi zabijają go, ponieważ wychowany wśród ludzi wilk nie przeczuwał co go spotka.

  • Przetrwanie na Ziemi umożliwia wiedza i gruntowne poznanie przyrody.
  • Niezbędne jest więc poznanie i ochrona środowiska, w którym człowiek żyje.
  • Trzeba świat zachować dla następnych pokoleń.
  • Mimo upływu lat opowieść Dygasińskiego jest nadal aktualna.
  • Współżycie człowieka z przyroda jest koniecznym warunkiem przetrwania życia na naszej planecie.