wrzesień 2021 – Strona 10

Dajna

Ludowa pieśń litewska. Niektóre ze źródeł twierdzą, że łotewska. Tematykę czerpie z życia codziennego. Zbudowana jest ze strof czterowersowych. Każda z nich zaczyna się identycznie.

Transpozycja

Człowiek rodzi się mądry, potem idzie do szkoły.

Cztery kolejne wersy wiersza połączone schematem rymowym. Wyodrębniony graficznie schemat w postaci zwrotki (strofy) układ czterech wersów. Połączenie może opierać się na całości znaczeniowej. Czterowiersz jest najczęściej stosowaną formą w poezji polskiej. Zdarzają się czterowiersze, […]

Czastuszka

Krótka, najczęściej czterowersowa (niekiedy dwuwersowa) rosyjska piosenka ludowa. Oparta przede wszystkim na tematyce społeczno-obyczajowej, miłosnej lub satyrycznej. Ukształtowała się na przełomie XVIII i XIX wieku. Po rewolucji październikowej (1917) stała sie bardzo popularnym typem piosenki.

Filyra [mitologia]

Córka Okeanosa i Tethys. Matka centaura Chejrona. Uwiedziona przez Ikronosa, który w obawie przed zazdrością małżonki (Rei), przybrał postać konia. Syn zrodzony z tego związku – Chejron, miął postać pół-konia, pół-człowieka. Filyra wychowywała go w […]

Agamedes [mitologia]

Legendarny architekt grecki. Syn Stymfalosa. Razem z synem i pasierbem (Trofoniosem) wybudował w Grecji wiele wspaniałych budowli. Spod ich rąk wyszły, np. świątynia Apollina w Delfach oraz świątynia Posejdona w Arkadii. Jest także budowniczym skarbca […]

Czarny charakter

Postać literacka (epika, dramat, rzadziej poezja). Skupia najwięcej cech ujemnych. Bohater negatywny utworu, obdarzony siłą fatalną, niosący zło, zniszczenie, nieszczęście. Często posiada też cechy demoniczne, tajemnicze. Przykład to np. Azja Tuhajbejowicz w „Panu Wołodyjowskim” H. […]

Komu, komu…

Wszystko w życiu można zgubić, nawet nerkę. Oczywiście wiemy, że chodzi o rodzaj damskiej torebki (saszetki) noszonej na biodrach lub przewieszonej na skos na ramię. Pokazujemy Wam grafikę (znalezioną w sieci), by pokazać, że logiczny […]

Cudowność

Kategoria w sztuce europejskiej XVII i XVIII wieku. Szczególną rolę odegrała w filozofii i literaturze romantyzmu. Pojęcie znaczące w odniesieniu do polskiego romantyzmu. Oznacza zjawisko lub zespół zjawisk , tore nie dawały się wytłumaczyć w […]

Croceańska koncepcja sztuki

Oryginalna koncepcja estetyczna z początku XX wieku. Sformułował ją filozof i estetyk włoski Benedetto Croce (1866-1952). Jego koncepcja była w opozycji wobec dziewiętnastowiecznego pozytywizmu. Traktowała dzieło sztuki jako ekspresję osobowości artysty, który tworzy poza moralnością […]