Postaci z powieści można podzielić ze względu na ich kreację, te stanowiące tło pisarz przedstawił jednowymiarowo i jednoznacznie, eksponując jedną typową cechę dla każdej z nich, wykorzystując w ich charakterystyce karykaturę, hiperbolizację czy przerysowanie.
W przypadku głównych bohaterów Prus skupił się na przedstawieniu ich w sposób niezwykle dokładny, z analizą ich skomplikowanych osobowości, dlatego trudno „wsadzić” ich w ujednolicony wzorzec. Pierwsze wrażenie czytelnika to odczucie, że poznaje przede wszystkim człowieka, a nie jednostkę wzorcową czy nosiciela pewnych poglądów. W tym przypadku istotne stało się podejście psychologiczne.
Głównym bohaterem i przedstawionym w sposób najbardziej złożony jest Stach Wokulski, jak nazywał go Rzecki, człowiek niezwykle ambitny i uparcie dążący do celu, często narzucający swą wolę innym. Z pozoru twardy, nie umiał radzić sobie z upokorzeniami doznawanymi ze strony kobiety, którą pokochał i chciał zdobyć. Wydaje się, że przeżywa kryzys wieku średniego, a dokonując rozrachunku własnego życia chce coś zmienić, zdobyć ukochaną. Niestety, rzeczywistość okazuje się brutalna i ten silny mężczyzna załamuje się. Dokładna analiza psychologiczna wcale nie ułatwia charakterystyki Wokulskiego, trudno bowiem „rozszyfrować ” motywy, które nim kierują.
Pozostałe postaci w powieści wydają się mniej skomplikowane niż Wokulski, choć przecież i one nie są wcale takie tuzinkowe, np. Rzecki to nie tylko stary, prosty subiekt, ale też człowiek czymś zraniony, odczuwający obawę przed światem zewnętrznym. Miejscem, gdzie znajduje spokój jest sklep, w którym czuje się osobą „na właściwym miejscu”.
Izabela Łęcka, choć z pozoru wydaje się rozkapryszoną arystokratką i pustą lalką, jest też kobietą niespełnioną, nieumiejącą radzić sobie z pewnymi zachowaniami, narzucanymi przez obyczajowe konwenanse.
Świat postaci w „Lalce” to świat stereotypów, utrwalonych sądów na temat płci przeciwnej, gdzie np. męska duma Wokulskiego cierpi z powodu lekceważenia okazywanego mu przez Łęcką, a poprzez nią takie cechy przypisuje wszystkim kobietom. Pani Wąsowska postrzega mężczyzna jako obłudników, wykorzystujących kobiety.
Trudno przedstawicielom obu płci dojść do porozumienia, bowiem patrzą na siebie nie jak na ludzi, ale przedstawicieli innych płci, zagrażających sobie wzajemnie. Wszystkie, w zasadzie, osoby z powieści pragną miłości, jednocześnie czują przed nią obawę, przewidując związane z nią cierpienia.
Stereotypy maja też wpływ na relacje społeczne. Arystokracja, zubożała ale żująca ponad stan przyjmuje Wokulskiego na swych salonach, bo jest bogaty i im potrzebny, Wokulski zaś, choć gardzi tymi ludźmi, ich próżniaczym życiem, bywa u nich chcąc zdobyć taką pozycję. Tak więc bogaci z uprzedzeniami i pogardą na biednych, a biedni z nieufnością i strachem spoglądają na bogatych. Odmienność kształtuje kolejny stereotyp.
Stereotypy funkcjonują także w relacjach między Polakami i Żydami, którzy wzajemnie często sobą gardzą, bo się nie znają. Antysemityzm ukazał Prus jako postawę wynikającą ze strachu i uprzedzeń.
Tak więc „Lalka” to powieść o bardzo zróżnicowanej naturze człowieka, niektórzy nawet wspominają o jej ciemnej stronie. Najważniejsze, by pamiętać, że człowiek uwikłany w stereotypy i przesądy, nie potrafi rzetelnie oceniać innych, staje się nieraz bezwolną marionetką, której tylko się wydaje, że panuje nad sobą, swoimi poglądami czy własnym życiem.