W powieści stosunki międzyludzkie kształtuje pieniądz (czyż dzisiaj nie jest tak samo!). Poprzez pryzmat pieniędzy oceniani i postrzegani przez innych są bohaterowi. Większość informacji o poszczególnych osobach – czytelnik zyskuje w formie opinii, domysłów, a nawet plotek.
Także i narrator, w wielu częściach wszechwiedzący, nie zawsze bywa obiektywny, w języku którym mówi o poszczególnych postaciach, zawiera też ich ocenę. Warto wspomnieć, że w „Lalce” mamy narrację:
- z punku widzenia bohatera,
- narratora wszechwiedzącego,
- oraz w 1 osobie w „Pamiętniku Rzeckiego”, którego wiedza wyrasta z tego, co sam widział, co usłyszał i czego się domyślił.
To zróżnicowanie perspektyw narracyjnych odpowiada złożoności charakterów opisanych postaci, skomplikowanych stosunków między nimi, co widać szczególnie na przykładzie Łęckiej i Wokulskiego. Ich obraz ciągle się zmienia, zależnie od perspektywy, z jakiej są oglądani, zależnie też od przekonań, sympatii czy pozycji obserwatora.
Pieniądz to jest to, co bohaterów „Lalki” interesuje najbardziej. Ciągle poprzez jego pryzmat oceniają, kalkulują i obliczają, dla wielu to element wręcz obsesyjny i dotyczy to przedstawicieli wszystkich warstw społecznych.
Wystarczy wymienić:
- bogaci prowadzą szereg transakcji, np. kupują i sprzedają konie czy kamienice i sklepy,
- Wokulski pomnaża majątek na niezbyt jasnych transakcjach (spekulacjach finansowych),
- biedni, zmuszeni nieraz sytuacją życiową popełniają czyny hańbiące (prostytutka Marianna).
Wszyscy, biedni i bogaci, pożądają pieniędzy, mają często bardzo wygórowane żądania, oczekiwania i marzenia, także i dla Wokulskiego pieniądz to coś, co nadaje mu wartość.