“Makbet” Williama Szekspira

  • „Makbet” to jeden z najbardziej znanych utworów Szekspira.
  • Nie jest częścią cyklu kronik historycznych, widać jednak pewną zbieżność tematyczną, m.in. tło akcji stanowią fakty historyczne związane ze Szkocją i dynastią Stuartów. Makbet to również postać historyczna, żył w XI wieku, był dowódcą wojsk Duncana, króla Szkocji, a w 1040 roku został królem, zmarł prawdopodobnie w 1057 roku).
  • Akcja utworu toczy się w  w starym zamczysku, stojącym wśród wrzosowisk, na których Makbet i Banco spotykają czarownice, etos rycerski i wszystko to, co się z nim wiąże: blask sławy, duma zwycięstwa, szlachetność, oddanie królowi i wierność kochance.
  • Cechy te charakteryzują bohatera tytułowego, marzącego o sławie i władzy.
  • Makbet ma jednak delikatny charakter, jest człowiekiem wrażliwym , bardziej przypomina poetę niż żołnierza.
  • Jego wrażliwa dusza sprawia, że nie można określić czy „wrzosowe”  wiedźmy to postaci świata grozy, czy to projekcja uczuć i pragnień samego Makbeta.
  • Momentem przełomowym w życiu Makbeta staje się zabójstwo króla Duncana.
  • Pomysł i cały plan podsuwa mu żona.
  • Sytuacja jest niezwykle trudna, bo w chwili morderstwa Makbet może zyskać koronę, pozycję uznanie ukochanej kobiety, jednocześnie może znacznie więcej stracić, przede wszystkim honor i szacunek dla samego siebie.
  • Wewnętrzne rozdarcie potęguje fakt, że Makbet od lat przyjaźni z królem i zawiedzie druha, który mu ufa.
  • Magia jednak ma swą moc, żona natomiast konsekwentnie popycha go do tego czyny.
  • Morderstwo króla to początek krwawego łańcucha dziejów, bowiem prowadzi do kolejnych zbrodni.
  • Zmienia się życie Makbeta, pojawiają się chorobliwe obsesje, strach i lęk przed utratą władzy.
  • Władza jednocześnie jest jak narkotyk, który zmienia charakter, powoduje że Makbet staje się człowiekiem złym, okrutnym i apodyktycznym władcą, wierząc że nikt i nic nie może mu zagrozić.
  • Wierzy, że władza jest mu pisana na zawsze, staje sie przykładem zmian jego własnej natury, dominacji jej ciemnej strony, nie Fatum czy perfidnie sformułowanej przepowiedni, ale  własnego działania z wyjątkowo niskich pobudek.
  • Lady Makbet postrzegana jest jako silna kobieta o wyjątkowo żelaznych charakterze, jednak i jej osobowość zmienia się po zabójstwie króla, staje się osobą niezrównoważoną, którą dotyka obłęd, szaleństwo.
  • Losy lady Makbet i jej męża są ilustracją determinacji ludzkiej natury, różnią się jednak znacznie od siebie, zupełnie inaczej reagują na morderstwo,  delikatny i wrażliwy Makbet – zmienia się w tyrana, który boi się zdemaskowania, jego silna żona  przeistacza się w delikatną  istotę, którą dosięga obłęd. Wspólne morderstwo sprawia, że oddalają się od siebie, okazuje się że zaplanowane działania zupełnie inaczej ich kształtują, wyznaczają odmienny rytm namiętności, żądz i chorobliwych obsesji.