We Francji XIX wieku pojawiła się filozofia nazywana „pozytywną” (od łac. positivus 0 oparty, podparty, uzasadniony).
Naukowo uzasadniała stawiane tezy, wskazywała na praktyczne korzyści, odnosiła się do spraw uznawanych za rzeczywiste, niewytworzone przez umysł i wyobraźnię.
Filozofia ta odcisnęła swe piętno na sposobie myślenia i tworzenia wielu intelektualistów i twórców drugiej połowy XIX wieku.
Wiek XIX to także okres ogromnego przyspieszenia cywilizacyjnego i technicznego, szczególnie ważna była kolej parowa, a także upowszechnienie telegrafu i udoskonalenie procesu wzajemnej komunikacji. Proces ten udoskonalił jeszcze telefon.
Rewolucja techniczna zmieniała świat ludzi, czyniąc go bardziej doskonałym, ale przyczyniła się również do podziałów społecznych, bogaci korzystali z przywilejów cywilizacji, biedota uważała je za przyczynę swoich nieszczęść, co pogłębiały istniejące już podziały w społeczeństwie.
Problemy społeczne trafiły na strony książek czy płótna malarskie, bowiem twórcy uznali je za tematy ważne i uczynili je przedmiotem swoich dzieł, starając się najwierniej je oddawać. Żywo obchodziły ich kwestie funkcjonowania społeczeństwa, sprawy związane z edukacją oraz ekonomia.
Nowym celom literatury wyjątkowo dobrze służyła epika. Do ulubionych gatunków literackich pozytywistów należały powieść i nowela.