Ludzie sztuki zawsze interesowali się „polską duszą”, pytając o tożsamość narodową Polaków.
Zagadnienia te nieobce były także ludziom przełomu XIX i XX wieku.
Sprawy przeszłości Polski, ważnych wydarzeń historycznych podlegały wielu dyskusji i analizom, a rozważania dotyczyły nie tylko wielkich, wspaniałych osiągnięć, ale i porażek, słabości i zła.
To prawda, że sprawy wolności, narodowości i obowiązków wobec ojczyzny, szczególnie wysoko podnosili romantycy, a powrót do nich przez pokolenie przełomu wieku XIX i XX oznaczał, ze ponownie sprawy te stały się jakże aktualne dla Polaków.