Motywy literackie

Wyobrażenie mitycznej krainy szczęśliwości i prostoty. Znana z poezji sielankowej Wergiliusza cudowna kraina. Rozpowszechniony w poezji pasterskiej i pasterskim dramacie obraz. Z czasem Arkadia stała się symbolem utraconej krainy szczęśliwości, niewinności i mitycznego miejsca, do […]

Motyw człowieka, który poznał prawdziwą naturę świata. Zgłębił także wiedzę o sensie i celu ludzkiego życia. Mędrzec przedstawiany jest jako stateczny starszy człowiek z brodą, niekiedy jako ociemniały. Przypisuje mu się ogromne znaczenie, bowiem widzi […]

Utrwalony w wytworach plastycznych i literackich alegoryczny obraz śmierci. Wyobrażana była jako zwłoki lub szkielet. Niosła kosę w ręku lub stanowiła obraz rozkładającego się, przepasanego chustą ciała. Prowadziła korowód ludzi do grobu jako ostatecznego kresu. […]

Trójkąt małżeński, układ z kochanką lub kochankiem. Mitologia (np. Europa, Hera). J. Bieder (oprac.), „Dzieje Tristana i Izoldy”. J.W. Goethe, „Cierpienia młodego Wertera” Z. Krasiński, „Nie-Boska komedia”. J. Słowacki, „Mazepa”. J. Słowacki, „Horsztyński”. G. Zapolska, […]

Trudna miłość, nieszczęśliwa, nieodwzajemniona, skomplikowana. „Pieśń nad pieśniami”. Mitologia (Dejanira i Herakles, Medea i Jazon). Legendy arturiańskie. J. Bedier (oprac.), „Dzieje Tristana i Izoldy”. W. Szekspir „Romeo i Julia”. W. Szekspir, „Otello”. W. Szekspir, „Sonety”. […]

Ucieczka – rodzaj odejścia, opuszczenia, wydostania się, ale też schronienia, ucieczka w głąb siebie, w ujęciu metafizycznym. Stary i Nowy Testament. Mitologia („Dedal i Ikar”, „Syzyf”). J. de Voragine, „legenda na dzień św. Aleksego”. F. […]

Mistrz, ktoś o wyjątkowych zdolnościach, nauczyciel, autorytet. Uczeń, ktoś kto kształci się pod okiem mistrza, pobiera nauki. Biblia, Nowy Testament, Jezus jak mistrz i kaznodzieja, nauczyciel. „Rozmowa Mistrza Polikarpa ze śmiercią”. Legendy arturiańskie. W. Szekspir, […]

Uczta, przyjęcie, wieczerza, bankiet, raut, biesiada,wystawne, huczne zdarzenia z udziałem zaproszonych gości. Biblia (Stary i Nowy Testament (np. uczta Baltazara, przypowieść o uczcie). Mitologia (np. uczty na Olimpie). Platon, „Uczta, czylo o miłości). Petroniusz, „Uczta […]

Określenie to funkcjonuje w odniesieniu do dramatycznych losów ludzi w okresie II wojny światowej. Szczególnie okupowana Polska doświadczyła terroru hitlerowskiego. Literatura od pierwszych chwil wojny towarzyszyła ludziom skazanym na zagładę. A. Słonimski, „Alarm”. W. Broniewski, […]

Utopia, projekt idealny, literacka wizja modelowego, doskonałego państwa i społeczeństwa. Panują tam powszechna równość, dobrobyt, bezpieczeństwo i zadowolenie obywateli. W sensie potocznym utopia to mrzonka, jakiś nierealny pomysł. Platon, „Państwo”. Platon, „Kritas”. Arystoteles, „Polityka”. Św. […]