Brak grafiki
Rodzaje i gatunki literackie, poetyka

Wspomnienia

Wspomnienia – tekst literacki dotyczący minionych zdarzeń, których świadkiem lub uczestnikiem był autor.

Brak grafiki
Rodzaje i gatunki literackie, poetyka

Wyliczanka

Rymowany tekst niewielkich rozmiarów. Wygłaszają go najczęściej dzieci w trakcie zabaw/. Wyliczanka decyduje kto z uczestników rozpoczyna np. konkretną zabawę. Ostatnia sylaba wyliczanki ma znaczenie najważniejsze,  dokonuje wyboru. Tekst  najczęściej nie ma znaczenia, niekiedy bywa […]

Brak grafiki
Rodzaje i gatunki literackie, poetyka

Wzorzec rytmiczny

Uzależniony od reguł systemu wersyfikacyjnego stały, idealny uklad okreśłonych komponentów językowych. Stary schemat wersyfikacyjny, realizowany w sposób regularny na przestrzeni wersu lub strofy.

Brak grafiki
Rodzaje i gatunki literackie, poetyka

Zagadka

Szczególny typ utworu literackiego. Wywodzi się z literatury ludowej. Stanowi jedną z odmian zabawy literackiej pisarza z czytelnikiem. Autor konstruuje utwór na  zasadzie nieformalnego pytania o jakąś rzecz, nazwę lub czyjeś nazwisko. Daje odbiorcy liczne […]

Brak grafiki
Rodzaje i gatunki literackie, poetyka

Zakończenie otwarte

Rodzaj zakończenia, które nie zamyka definitywnie fabuły. Nie rozstrzyga także losów bohaterów. Występuje w dramacie i powieści.

Brak grafiki
Rodzaje i gatunki literackie, poetyka

Żale

W twórczości średniowiecznej utwór żałobny. Porusza głownie tematykę religijną. Najczęściej jest to płacz nad śmiercią Chrystusa. Wyraża smutek i ból Matki Boskiej po stracie syna. W literaturze polskiej żale miały niekiedy charakter patriotyczny, był to […]

Brak grafiki
Rodzaje i gatunki literackie, poetyka

Żart, kawał, dowcip

Uważane za gatunki twórczości estradowej. Krótki tekst narracyjny. Posiada zaskakującą, humorystyczną puentę. Teksty te łamią tabu obyczajowe, polityczne, środowiskowe, Przekazywane są podczas spotkań towarzyskich, występów estradowych. najczęściej ustnie. Niekiedy bywają publikowane w wydawnictwach czy książkach. […]

Brak grafiki
Rodzaje i gatunki literackie, poetyka

Zasada trzech jedności

Jeden z najważniejszych wymogów poetyki klasycznej. Nakazuje przestrzeganie w dramacie jedności: miejsca, czasu, akcji

Brak grafiki
Rodzaje i gatunki literackie, poetyka

Zwierciadło

Gatunek literatury parenetycznej popularny w piśmiennictwie XVI wieku. Utwór, który przedstawiał i polecał wzór życia do naśladowania. Był stosowny dla poszczególnych stanów, grup społecznych, sprawowanych funkcji. Swą formą przypomniał traktat filozoficzno-dydaktyczny.

Brak grafiki
Rodzaje i gatunki literackie, poetyka

Życie gatunków literackich

Określenie związane z przemijaniem i zanikaniem poszczególnych gatunków literackich. Określenie odnosi się też do przedstawiania zmian zachodzących  w obrębie gatunków. Wiąże się z cyklem rozwojowym literatury, okresami historycznymi. Wyodrębnia się pewne elementy życia gatunków: I […]