Rodzaje i gatunki literackie, poetyka

Odmiana wiersza sylabotonicznego charakteryzującego się układem stopy o następującej postaci sylabiczno-akcentowej,  trzech sylab: jednej długiej i dwóch krótkich. W polskiej metryce wierszowej występuje jako zestrój z enklityką. Najpopularniejszą odmianą wiersza daktylicznego jest czterostopowiec, czasem wspomniany […]

Typ wiersza wolnego, pozbawionego rygorów określających rozpiętość i budowę wersów. Dopuszczalne są na równi z klauzulami składniowymi – klauzule ekspresywne, wynikające z emocjonalnego podtekstu, wyznaczone zapisem graficznym, zgodnym z intencją autora. Zapis graficzny wskazuje na […]

Ukształtowany pod wpływem organizacji muzycznej. Postał w ściślej zależności od muzyki, część partii albo całe archaiczne utwory były śpiewane. Cechy charakterystyczne to: brak przerzutni, występowanie refrenu, przybliżony rozmiar wersów, skłonność do sylabotonizacji.

Utwór, który naśladuje kształtem graficznym (literami, znakami interpunkcyjnymi, diakrytycznymi) cechy przedmiotu związanego z treścią tekstu. Zaistniał już w poezji antycznej. Spotykany był również w liryce średniowiecza. Współcześnie stosowali go np: *** Guillaume Apollinaire (1880-1918), francuski […]

Utwór, który prezentuje cele i zadania jakiejś grupy społecznej lub całego społeczeństwa. Odnosi się do aktualnych warunków społecznych. Przyjmuje formę zwrotu do adresata zbiorowego. Zawiera postulaty i deklaracje ideowe, będące rodzajem wskazówek.

Typ układu wersyfikacyjnego charakterystyczny dla poezji średniowiecznej. Polegał na tym, że każdy wers tworzyło osobne zdanie lub jego człon. Nie występowała w nim przerzutnia. Stosowano rym, najczęściej parzysty (dystych).

Jego struktura podporządkowana jest wymaganiom systemu składniowo-intonacyjnego. Elementem rozgraniczającym wersy jest klauzula składniowo- intonacyjna. W wierszach tego typu nie obowiązuje izosylabizm, ani uporządkowanie wszystkich akcentów w grupie. Wyróżnia sie wiersze zdaniowe rymowane oraz bezrymowe. W […]

Cechą charakterystyczną tekstów pisanych wierszem jest podział na wersy. Mogą się składać z takiej samej lub różnej liczby sylab (zgłosek). Liczba sylab kierunkuje wypowiedz na temat wiersza, np. utwór napisany trzynastozgłoskowcem. Teksty wierszowane dzielą się […]

Utwory tzw. II obiegu. Dotyczy wydawnictw nieoficjalnych, zakazanych. Utwory wydawane bardzo często anonimowo. Nazywano to niekiedy bibułą, choć nie chodzi o rodzaj papieru. Utwory stanowiły odpowiedź na ważne wydarzenia. Był to rodzaj komentarza dotyczący wydarzeń, […]

Nazwa wywodzi się z języka francuskiego: vaudeville. Określa formę widowiska o charakterze słowno-muzycznym. Ojczyzną jest Francja, a wodewil powstał pod koniec XVII wieku. Całość składa się z piosenek, tańców, monologów, kupletów,  czyli satyrycznych piosenek, gdzie […]