Epoki

Teoria literackiej komunikacji, pokazuje dziełom literackie jako pewien element sytuacji społeczno-kulturalnej, w powiązaniu z inicjatywa pisarską i jej socjalnymi uwarunkowaniami, a także w powiązaniu z warunkami odbioru dzieła przez czytelników, obrazuje tory obiegu wśród odbiorców, […]

Tetmajer i Kasprowicz byli niemal rówieśnikami, wkroczyli w świat literatury prawie w tym samym czasie, Postawy uczuciowości modernistycznej były wspólne obu poetom, Obaj dostrzegali kryzys wartości, przekonanie mo schyłku cywilizacji i kultury, co objawiało się […]

Wyra zenie pochodzące z łaciny. Topos literacki ukazujący iluzoryczność życia ludzkiego. Obrazuje bezwartościowość i pozorność działań ludzkich. Nakazuje niejako spojrzenie na otaczającą rzeczywistość jak na teatr. Ludzi traktuje jak aktorów. Wyrażą ideę vanitas = marność […]

Teolog, który pragnął wybudować pomost między filozofią Arystotelesa a teologią chrześcijańską („schrystianizował” Arystotelesa). Wiara i rozum to dwie drogi poznania prawd wiecznych, uznał, że pomiędzy filozofią – rozumem, a chrześcijaństwem – objawieniem nie ma sprzeczności. […]

Słowo posiada korzenie greckie = miejsce. Jest to motyw lub temat podejmowany prze artystów, twórców różnych epok. Popularność (powtarzalność) niektórych toposów jest świadectwem ciągłości kultury. Zebrane toposy nazywane są topiką.

Topos ubi est ? [Gdzie jest?] lub Ubi sunt [Gdzie są?} formuły znane już od starożytności, funkcjonujące również w średniowieczu, służące pokazywaniu słabości ludzkiego poznania i przemijania ziemskiej sławy. Ten topos postrzegany jest poprzez wiele […]

Powiązany ze średniowieczem. Określenie czasu szczęścia, dobrobytu danego społeczeństwa. Uznanie jego politycznego znaczenia w, szczytowego rozwoju kultury w mitologiach (także greckiej i rzymskiej). Później również w literaturze (np. kronikarstwie i poezji). Po złotym wieku nastąpiły […]

System społeczny oparty na ścisłej hierarchii. Stanowi system zafałszowanej rzeczywistości. Autorytarną, bezwzględną władzę sprawuje w nim grupa ludzi. Zwykle są to funkcjonariusze rządzącej partii. Reszta społeczeństwa poddawana jest systematycznej i wszechobecnej kontroli i represji. Obywateli […]

Towarzystwo Filomatów to inaczej stowarzyszenie miłośników sztuki. Założone zostało w 1817 roku. Działało do 1923 roku. Inicjatorami i jego członkami byli studenci uniwersytetu w Wilnie (Adam Mickiewicz, Tomasz Zan, Franciszek Malewski, Onufry Pietraszkiewicz). Celem były […]

Doktryna religijno-filozoficzna z XIX  wieku. Traktowała o wpływie duchów na świat materialny. Prorokowała szybki powrót emigracji do kraju. Towiańczycy byli , wykazującą prorosyjskie tendencje, grupą skupioną wokół Andrzeja Towiańskiego. Ten romantyczny mistyk przekonał do siebie […]