Epoki

Oświeceni i ogrody

Ludzie oświecenia kochali ogrody. Odpowiadała im natura rozsądnie uporządkowana, ujęta w ryzy kultury. Odnajdowali w niej zagubiony raj i szansę powrotu do pierwotnej, naturalnej szczęśliwości. Jeden z najsłynniejszych ogrodów epoki wyrósł wprost zx ukraińskiego stepu. […]

Brak grafiki
Epoki

Oświecenie – czas słowników i encyklopedii

Oświecenie to czas rozumu, kultury i filozofów. Opowiadano się za dociekaniem prawdy za pomocą rozumu, odwoływano się do doświadczenia jako sposobu poznania. Rozwój wiedzy spowodował konieczność jej usystematyzowania i wyjaśniania. W 1728 roku powstała w […]

Brak grafiki
Epoki

Oświecenie – epoka filozofów

Wiek XVIII literatura nazywa epoką oświecenia lub epoką filozofów. Oświecenie rozpraszało mroki niewiedzy, przesądów i zacofania. Szczególnym autorytetem cieszyła się filozofia, domena wolnej, nieskrępowanej myśli, dla której inspiracji poszukiwano u Kartezjusza (francuski myśliciel XVII wieku), […]

Brak grafiki
Epoki

Oświecenie – myśli i wzorce epoki

Tradycja oświecenia ugruntowała w kulturze europejskiej klasyczne wzory estetyczne oparte na zasadach harmonii, równowagi i stosowności. Porządek w sztuce stanowił odbicie porządku istniejącego w naturze. Filozoficzną refleksją tych czasów była ocena zdolności myślenia, która pozwalała […]

Epoki

Oświecenie – przedstawiciele polskiego sentymentalizmu

Franciszek Karpiński (1741-1825) nazywany “śpiewakiem Justyny”, “poetą serca”, potrafił znakomicie wyrazić “narodowy smak, uczuciowość, tradycję”. Ale choć jego utwory cieszyły się niezwykłą poczytnością, to niezależna natura Karpińskiego nie pozwoliła mu zrobić dworskiej kariery. Przygnębiony II […]

Brak grafiki
Epoki

Oświecenie – sztuka

W sztuce oświecenia dominował od połowy XVII wieku do dwóch pierwszych dekad XIX wieku klasycyzm, który odwoływał się do antyku, choć nie był nurtem jednolitym. Głównym cele była dbałość o równowagę i spokój,  a tę […]

Brak grafiki
Epoki

Oświecenie – uczyć bawiąc

W epoce oświecenia literatura miała nie tylko przynosić zadowolenie estetyczne, ale przede wszystkim wpływa c  na umysł i wyobraźnię nowego człowieka. Pełniła po prostu funkcję dydaktyczną. Autorzy tego okresu deklarowali, że chcą uczyć – bawiąc. […]

Brak grafiki
Epoki

Oświecenie [Anglia i Francja jako ośrodki nowych trendów]

Nowe tendencje pojawiające się najpierw w Anglii końca XVII wieku, widoczne są przede wszystkim w rozkwicie nauk eksperymentalnych, przyrodniczych, w licznych odkryciach w tej dziedzinie, np. teorie rozszczepienia światła i przyciągania ciał Newtona. W połowie […]

Brak grafiki
Epoki

Oświecenie [cechy stylu]

Dominował w literaturze tego okresu klasycyzm. Kształtował styl poezji i prozy. Utwory miały za zadanie realizować klasycystyczne normy i spełniać wymogi stosowności, czyli dawnej zasady decorum. Wymogiem była też jasność i prostota wypowiedzi. Dbano o […]