Czy tu - czy tam - czytam!

„Szumią jodły na gór szczycie”

Utwór ze śpiewnika sławnych melodii operowych, z opery „Halka” Stanisława Moniuszki. Jest to aria Jontka z IV aktu. Autorem słów jest Włodzimierz Wolski (Paterkul). Utwór powstał w 1847 roku. Szumią jodły na gór szczycie, Szumią […]

Brak grafiki
O języku na języku

Styl, stylistyka a gramatyka

Styl to sposób użycia wyrazów, zwrotów frazeologicznych z punktu widzenia ich emocjonalnego i artystycznego oddziaływania oraz oryginalnych skojarzeń myślowych, indywidualnych form języka. Gramatyka ustala normy językowe, stylistyka zaś wskazuje na pewne odstępstwa od ustalonych norm […]

Brak grafiki
O języku na języku

Obrazowość utworu literackiego

Elementy obrazowości utworu: plastyka (kształt) w opisach scen zbiorowych, np. uczty, bitwy, narady, turnieje, kolorystyka, barwa, w opisach bezkształtnych, np. wschód czy zachód słońca, noc, świt, obrazowość słuchowa (elementy akustyczne), wyrazy dźwiękonaśladowcze w opisach, np. […]

Brak grafiki
Czy tu - czy tam - czytam!

„Legenda o Janie i Cecylii” Elizy Orzeszkowej

„Legenda o Janie i Cecylii” stanowi fragment powieści „Nad Niemnem”. Akcja całej powieści toczy się nad rzeką Niemen, w dworku szlacheckim w Korczynie, w zaścianku Bohatyrowiczów. W powieści występuje dwóch narratorów (opowiadaczy), jeden przedstawia losy […]

Brak grafiki
Czy tu - czy tam - czytam!

„Modlitwa” Juliana Tuwima

Fragment stanowi przykład liryki refleksyjno-filozoficznej. Ma charakter modlitwy, prośby o wspomożenie w budowie wolnego kraju. „Modlitwa” stanowi część poematu „Kwiaty polskie”. Powstała w okresie okupacji. Poeta napisał go podczas pobytu w Brazylii w latach 1940-1944. […]

Brak grafiki
Czy tu - czy tam - czytam!

„Legenda” Jana Lechonia

Wiersz z gatunku liryki patriotycznej. Utwór ciągły, wersy trzynastozgłoskowe. Średniówka po 7 zgłosce, wyraźny rytm. Rymy żeńskie, dokładne, parzyste, przylegające (sąsiadujące). Tematem są tradycje, ich nierozerwalność, ciągłość. Poeta zgromadził w tekście symbole bohaterskiej przeszłości utrwalone […]

Brak grafiki
Epoki

Opera romantyczna [kilka słów o jej twórcach]

Odejście od klasycystyki zaznaczyło się w kilku formach słowno-muzycznych, które znacznie rozwinęły się w okresie romantyzmu. Opera była jedną z nich, wykorzystująca w postaci libretta wybitne dzieła literackie. Romantyzm to czas tworzenia tzw. oper narodowych, […]

Brak grafiki
O języku na języku

Język poetycki

Język niezwykły, niestosowany w codziennej komunikacji, wykorzystujący, nieraz w nadmiarze, środki poetyckie, czego nie wymaga zawartość informacyjna. Charakteryzuje się: swoistym uporządkowaniem (np. wersyfikacją czy specjalnymi konstrukcjami składniowymi, np paralelizmem, anaforami), nagromadzeniem figur (tropów) stylistycznych.

Brak grafiki
Rodzaje i gatunki literackie, poetyka

Fantastyka

Typ obrazowania literackiego, w którym w świat przedstawiony wkraczają postaci nadnaturalne, cudowne lub budzące grozę, nieistniejące w rzeczywistości pozaliterackiej. Fantastyka literacka funkcjonuje na zasadzie swoistej umowy pisarza z czytelnikiem, pisarz przypisuje niezwykłym tworom status realny […]

Brak grafiki
Każdy może wejść do krainy sztuki

Metafizyczny plan przedstawienia

Metafizyczny plan przedstawienia (w odróżnieniu od realnego) oznacza przedstawioną w dziele literackim rzeczywistość fantastyczną, wykraczająca poza rzeczywistość realną, poznawalną dzięki zmysłom. Plan ten przedstawia świat ponadludzkich, pozaziemskich, nadprzyrodzonych i duchowych spraw.