Wędrówki literackie przez stulecia

W baroku wykorzystywane były wszystkie rodzaje literackie wyróżnione przez Arystotelesa, a co za tym idzie, popularne stały się różnorodne gatunki. Barok to bowiem wielokierunkowość. Tak więc mamy do czynienia z dramatem, występują tragedia Shakespeare’owska (Makbet, […]

Wzorce: Mistyk, Mikołaj Sęp Szarzyński, „Sonet IV”. Mistyczka, Giovanni Lorenzo Bernini, „Ekstaza św. Teresy”. Przedstawiciel kultury dworskiej, Jan Andrzej Morsztyn, „Lutnia”. Sarmata, Jan Chryzostom Pasek, „Pamiętniki”. Dobry obywatel,  Wacław Potocki, „Zbytki polskie”. Ideał urody Barokowy […]

„Myślę, więc jestem” [Kartezjusz] „Wiekuista cisza tych nieskończonych przestrzeni przeraża mnie” [Blaise Pascal] „Człowiek jest tylko trzciną, najwątlejszą w przyrodzie, ale trzciną myślącą” [Blaise Pascal] „Nikt nie jest samotną wyspa’ [John Donne]

Cechą charakterystyczna epoki była sztuczność i przesada. Dotyczyło to nawet prozaicznych czynności, którym nadawano teatralną oprawę. Ranne zabiegi higieniczne i ubieranie odbywało sie w tłumnej obecności dworzan. Najbogatsi tych czasów gustowali w ucztach, reżyserowanych jak […]

Kilka słów ( wprowadzenia lub podsumowania) Wiek niestabilności, które dotknęło wszystkich Europejczyków. W Polsce i Europie Środkowej ta epoka trwała około 150 lat. Czas niesłychanego rozwoju architektury, malarstwa, muzyki, literatury. Oprócz Europy ogarnął Amerykę Północną […]

Barok XVII wiek: sprzeczności, niejednoznaczność, kontrasty, dynamika, emocje. Literatura: paradoks, antyteza, oksymoron, anafora, przerzutnia, puenta, koncept.   Nurty w literaturze Filozoficzny Dworski Sarmacki vanitas, życie jako „bojowanie”, sprzeczność między ciałem i dusz a, walka z […]

Przyjmuje się, że barok to okres od końca XVI wieku do połowy XVIII wieku, w Polsce jego rozkwit przypadł na wiek VII. Nazwa zaczerpnięta została od słowa barroco, oznaczającego nieregularny kształt perły, co miało sugerować […]

W literaturze baroku zaznaczyły się tendencje: odejście od prostoty, harmonii i norm klasycznych, dominować zaczęły tematy egzystencjalne i metafizyczne (rozdarcie, między duchem i materią, przemijanie, marność życia, śmierć, fascynacja urodą świata, miłość), znaczenie szczególne zyskała […]

Epoka literacka obejmująca w zasadzie wiek XVII. Termin został zapożyczony z historii sztuki, a do historii literatury wprowadził ją dopiero pod koniec XIX wieku Porębowicz, jako określenie stylu poezji J.A. Morsztyna . Dość długo barok […]

Konceptyzm to pierwszy chronologicznie i podstawowy kierunek baroku, kładący nacisk na wymyślną doskonałość języka poetyckiego, a także na subtelność myśli. Jednym z pierwszych teoretyków konceptyzmu był Maciej Sarbiewski, najsławniejszy europejski wykładowca i autor poetyki. Poddał […]