Miesiąc: kwiecień 2018

Gatunek literacki – pojęcie podległe rodzajowi literackiemu, obejmuje utwory literackie o powtarzalnej strukturze, do każdego z rodzajów (liryka, epika, dramat) przypisane sa gatunki.

Gawęda – utwór epicki, prozaiczny lub wierszowany, będący opowiadaniem świadka lub uczestnika danego wydarzenia, stylizowany na swobodną, luźną wypowiedź, zawiera dygresje, a także epizody. Struktura gawędowa opiera się na konstrukcji narratora- naiwnego, uwarunkowanego środowiskowo, pozornie […]

Baśń – to jeden z głównych gatunków epiki ludowej, o rozbudowanej fabule, nasyconej cudownością, pisany prozą, o charakterze pouczającym, gdzie dobro zwycięża i jest nagradzane, zło zaś ukarane. Wywodzi się z bajki magicznej. Zawiera elementy […]

Bajka – krótki utwór fabularny, często wiersz,  zawierający pouczenie, sąd moralny. Historia przedstawiana w bajce stanowi ilustrację prawdy ogólnej, uniwersalnej. Stosunki przedstawiane w bajce w świecie zwierząt – tak naprawdę pokazują stosunki międzyludzkie. Charakterystyczne dla […]

Madrygał – dotyczy gatunku poezji lirycznej, która pojawiła się we Włoszech w XIV wieku, a także wokalnej formy muzycznej, wykonywanej na wiele głosów, dotyczącej spraw świeckich. W okresie przełomu XVI i XVII wieku tworzono również […]

Fraszka – gałązka, drobiazg, bagatela. Krótki utwór liryczny, najczęściej rymowany, wierszowany, o zróżnicowanej tematyce, często z elementami humoru, ironii (satyry, zakończony wyraźnym pouczeniem (puentą). Wywodzi się z antycznego epigramatu. Istotą fraszki jest dowcipny pomysł, błyskotliwa […]

Anakreontyk – poetycki utwór w tonacji optymistycznej,  głoszący pochwałę życia, miłości, śpiewu, biesiad, który odcina się od podejmowania tematów poważnych. Styl wzorowany na liryce greckiego poety Anakreonta. Nazwa gatunku pochodzi od greckiego poety Anakreonta z […]

Epitafium – (pogrzebowy), nagrobek, napis na nagrobku lub żałobny utwór epigramatyczny, utrzymany w stylu takiego napisu. W starożytnej Grecji epitafiami były podniosłe mowy głoszone na cześć poległych w wojnach za ojczyznę. Gatunek literacki pochodzący z […]

Sonet – wiersz liryczny z kunsztowną kompozycją, rodzaj wiersza ukształtowanego we Włoszech na przełomie XIII/XIV wieku, składa się z 4 zwrotek (strof) i 14 wersów, dwie pierwsze zwrotki mają po 4 wersy, dwie kolejne strofy […]

Tren – gatunek poezji okolicznościowej, lament, płacz żałobny, utwór poetycki, rodzaj obrzędowej pieśni żałobnej,  lamentacyjnej, spokrewniony z elegią, stanowi pochwałę czynów, zasług i zalet zmarłego. Wywodzi się z antyku, a artystycznie nową formę nadał mu […]