Rodzaje i gatunki literackie, poetyka

Typ strofy czterowersowej. Posiada układ rymów aabb (niekiedy abab). W poezji Wschodu wiązała się najczęściej z formą epigramatu. Znane były zwłaszcza „rubajty” perskiego poety Omara Chaima (XI wiek). W poezji polskiej formę tę naśladowała Maria […]

Podobieństwo brzmieniowe (współdźwięczność) dwóch lub niekiedy większej liczby wyrazów. Występuje zwykle na końcach wersów. Spotykamy także rymy wewnętrzne). Jest charakterystyczne dla większości nowożytnych wierszowanych utworów lirycznych i epickich. W poezji istnieje ogromne bogactwo kombinacji rymów. […]

Powtórzenie jednakowych lub zbliżonych układów brzmieniowych w zakończeniach wyrazów występujących wewnątrz wersów. Najczęściej są to wyrazy po średniówce.

Powtórzenie jednakowych lub zbliżonych układów brzmieniowych w zakończeniach wyrazów na końcu wersów.

W XVI i XVII wieku potoczne określenie utworu poetyckiego. Rymy były synonimem wierszy. Tak nazywał swoje utwory np. Jan Kochanowski (1530-1584).

Rytm w utworach poetyckich (wierszowanych) osiąga się  dzięki: tej samej liczbie sylab w wersach, powtórzeniom, podziałowi na strofy i wersy, regularnemu rozmieszczeniu akcentów, rymowaniu, stosowaniu ciągów wyrazów dźwiękonaśladowczych.

W szesnastowiecznej terminologii wiersze. Mikołaj Sęp-Szarzyński (zm. 1581) swój tom poezji zatytułował „Rytmy albo wiersze polskie”.

Sagą nazywa się obecnie  utwory o losach całych rodzin. Historia całego rodu lub znamienitych, legendarnych jej członków. Jest to staroislandzki utwór średniowiecznej prozy epickiej. Początkowo funkcjonował w formie ustnej. Formę pisaną źródła odnotowują dopiero od […]

Satyra – utwór ośmieszający i piętnujący ludzkie wady (ale nie konkretnych ludzi), przywary czy zjawiska życia społecznego. Wywodzi się z literatury antycznej. Ukształtowała się jako odrębny gatunek, który obejmował utwory ośmieszające i krytykujące ludzkie wady, […]