Epoki
Teoria archetypów
Twórcą teorii archetypów był Carl Gustaw Jung (1875-1961), uczeń Freuda, psychiatra, psycholog, naukowiec i artysta malarz, pochodzący ze Szwajcarii. Jeden „z wyznawców” psychologii głębi, stasnowiącej podwaliny psychologii analitycznej. Według Junga prawzorce, czyli dawne obrazy symboliczne […]
Teoria Czystej Formy Witkacego
Teoria Czystej Formy to część koncepcji filozoficznej Witkiewicza. Szczególnym jej elementem była Tajemnica Istnienia. Witkiewicz zadawał więc pytania egzystencjalne dotyczące istoty ludzkiego bytu. Interesowało go: dlaczego człowiek w ogóle się pojawił i istnieje? dlaczego tworzy […]
Teoria literackiej komunikacji
Teoria literackiej komunikacji, pokazuje dziełom literackie jako pewien element sytuacji społeczno-kulturalnej, w powiązaniu z inicjatywa pisarską i jej socjalnymi uwarunkowaniami, a także w powiązaniu z warunkami odbioru dzieła przez czytelników, obrazuje tory obiegu wśród odbiorców, […]
Tetmajer i Kasprowicz [tak różni…]
Tetmajer i Kasprowicz byli niemal rówieśnikami, wkroczyli w świat literatury prawie w tym samym czasie, Postawy uczuciowości modernistycznej były wspólne obu poetom, Obaj dostrzegali kryzys wartości, przekonanie mo schyłku cywilizacji i kultury, co objawiało się […]
Tomizm [Tomasz z Akwinu]
Teolog, który pragnął wybudować pomost między filozofią Arystotelesa a teologią chrześcijańską („schrystianizował” Arystotelesa). Wiara i rozum to dwie drogi poznania prawd wiecznych, uznał, że pomiędzy filozofią – rozumem, a chrześcijaństwem – objawieniem nie ma sprzeczności. […]
Topos ubi est ? [Gdzie jest?]
Topos ubi est ? [Gdzie jest?] lub Ubi sunt [Gdzie są?} formuły znane już od starożytności, funkcjonujące również w średniowieczu, służące pokazywaniu słabości ludzkiego poznania i przemijania ziemskiej sławy. Ten topos postrzegany jest poprzez wiele […]
Topos złotego wieku
Powiązany ze średniowieczem. Określenie czasu szczęścia, dobrobytu danego społeczeństwa. Uznanie jego politycznego znaczenia w, szczytowego rozwoju kultury w mitologiach (także greckiej i rzymskiej). Później również w literaturze (np. kronikarstwie i poezji). Po złotym wieku nastąpiły […]
Totalitaryzm
System społeczny oparty na ścisłej hierarchii. Autorytarną, bezwzględną władzę sprawuje w nim grupa ludzi. Zwykle są to funkcjonariusze rządzącej partii. Reszta społeczeństwa poddawana jest systematycznej i wszechobecnej kontroli i represji. Obywateli sprzeciwiających się (krytykujących reguły) […]
Towarzystwo Filomatów
Towarzystwo Filomatów to inaczej stowarzyszenie miłośników sztuki. Założone zostało w 1817 roku. Działało do 1923 roku. Inicjatorami i jego członkami byli studenci uniwersytetu w Wilnie (Adam Mickiewicz, Tomasz Zan, Franciszek Malewski, Onufry Pietraszkiewicz). Celem były […]