Brak grafiki
Fonetyka

Zestrój akcentowy

Fragment wypowiedzi obdarzonej znaczeniem i brzmieniem. Jednostka mowy składająca się z jednej lub kilku sylab, należących do jednego lub kilku wyrazów, ale zawsze o jednym głównym akcencie. Zestrojem akcentowym może więc być tylko jeden wyraz, […]

Brak grafiki
Fonetyka

Akcent stały

Typ akcentu, który pod względem fonetycznym pada zawsze na określoną sylabę wyrazu. W aspekcie morfologicznym towarzyszy określonej cząstce morfologicznej tego wyrazu. W języku polskim akcent jest staly pod względem fonetycznym, ale ruchomy pod względem morfologicznym.

Brak grafiki
Fonetyka

Akcent ruchomy

Akcent zmieniający swe miejsce w zależności od wyrazu lub formy. Akcent może być ruchomy funkcjonalnie lub mechanicznie. Akcent ruchomy funkcjonalnie występuje w języku rosyjskim (np. ruki = ręki w dopełniaczu l. poj., jest też forma […]

Brak grafiki
Fonetyka

Akcent poboczny

Nieco słabszy akcent padający na pierwszą sylabę wyrazu, który w języku polskim, obok akcentu głównego mają wyrazy składające się z więcej niż trzech sylab. Przykłady: wielowyrazowy, odpowiedzialność. Wyrazy wielosylabowe mogą mieć więcej akcentów pobocznych niż […]

Brak grafiki
Fonetyka

Akcent paroksytoniczny

Akcent padający na przedostatnią sylabę. Pochodzi od gr. paroksytonos= wyraz z akcentem na przedostatniej zgłosce. Występuje w języku polskim.

Brak grafiki
Fonetyka

Akcent oksytoniczny

Akcent padający na ostatnią sylabę wyrazu. Nazwa pochodzi od gr. oksytonos=śpiewany na wysokim tonie. Występuje w języku francuskim czy tureckim. Pojawia się także w języku polskim w wyrazach: halo, PKO

Brak grafiki
Fonetyka

Akcent inicjalny

Pada na pierwsza sylabę wyrazu. Występuje więc na początku, akcent początkowy (od łac. initium=początek, wstęp). Dotyczy języka czeskiego, węgierskiego, spotykany jest też w gwarze podhalańskiej.

Brak grafiki
Fonetyka

Akcent akutowy

Akcent akutowy to toniczny akcent rosnący. Polega na zmianach wysokości dźwięków mowy, tonów, a nie na wzmacnianiu siły głosu, z jaką są wypowiadane poszczególne sylaby w wyrazie.

Brak grafiki
O języku na języku

Aglutynacja

Jest to łączenie (doklejanie) morfemów w wyrazach i formach gramatycznych. W powstałej w taki sposób formie morfemy cechują właściwości: **** zachowują jedną, stałą funkcję gramatyczną, **** bywają ruchome, **** jeden morfem poboczny może obsługiwać kilka […]

Brak grafiki
Fonetyka

Afrykata

Spółgłoska zwarto-szczelinowa. Jej artykulacja polega na zwarciu narządów mowy, przechodzącym w szczelinę. W języku polskim afrykatami są: c, ć, cz, dz, dź, dź.