Składnia

Niekiedy zamiast zdań formułujemy wypowiedzi, w których nie ma czasownika w formie osobowej, a wypowiedź pełni funkcję zdania, np. Za chwilę odjazd autobusu!  (zdanie: Za chwilę odjeżdża autobus). Pasażerowie lotu 335 do bramki 21. Odmaszerować! […]

Równoważnik zdania to wypowiedzenie, które nie zawiera osobowej formy czasownika, w niektórych przypadkach funkcję pełni bezokolicznik lub imiesłów (np. Nie parkować). Równoważnik zdania można zazwyczaj przekształcić w zdanie, poprzez dodanie brakującego czasownika, np. „Echo Dnia”, […]

Czynność polegająca na przyporządkowaniu elementów  (wyrazów) , z których składa się zdanie, do odpowiednich części mowy. Rozbiór gramatyczny zdania obejmuje także opis form gramatycznych poszczególnych wyrazów.

Czynność, która polega na wyodrębnieniu w zdaniu jego części: podmiotu, orzeczenia, ich określeń. Wymaga też określenia typu zdania.

Inaczej syntaksa. Dział gramatyki traktujący o charakterze wyrazów ze względu na ich funkcje w daniu oraz o związkach i zależnościach między zdaniami. Nauka o budowie wypowiedzeń, badająca elementy składowe wypowiedzenia, środki służące do ich wyodrębniania […]

Szyk podmiotu i orzeczenia w zdaniu nie jest ustalony, może się zmieniać. Zdania z podmiotem na pierwszym miejscu mają szyk neutralny, bez nacechowania stylistycznego. Zmiana kolejności podmiotu i orzeczenia może być spowodowana chęcią wyróżnienia jednego […]

Układ, kolejność, porządek w zdaniu złożonym. Układ zdań, podobnie jak układ wyrazów, jest swobodny, ale nie dowolny. W zdaniu złożonym współrzędnie kolejność zdań składowych zależy od czynników logicznych i od treści, jakie te zdania zawierają. […]

Wypowiedzenie to podstawowa jednostka porozumiewania się, grupa wyrazów połączonych znaczeniowo i gramatycznie. Pełnią funkcje komunikatywna i tworzą struktury zgodne z obowiązującymi w gramatyce regułami. Podział wypowiedzeń ze względu na budowę i obecność orzeczenia: Zdania (zawierają […]

Zespół przynajmniej dwóch wyrazów powiązanych ze sobą składniowo i mających charakter nominalny (imienny). Ośrodkiem wyrażenia jest rzeczownik, przymiotnik, imiesłów przymiotnikowy, czasem przysłówek.   Przykłady: szum wody, strome zbocza, ogromny bałagan, czarna rozpacz, głupi jak but […]

Wyrażenie używane powszechnie w swobodnej mowie. Często utrwalone  w języku w pewnej określonej formie. Przykłady: czerwony jak burak, spiec raka, w tym sęk, gruby jak beka. Przykłady wyrażeń przenośnych: bajecznie kolorowy, gołębie serce, końskie zdrowie, […]