Składnia

Zdania podrzędne  przydawkowe odnoszą sie jako określenia do rzeczowników, występujących w zdaniach  nadrzędnych. Łączą się ze zdaniami nadrzędnymi najczęściej za  pomocą zaimków względnych „który”, „jaki”. Odpowiednikami tych wskaźników zespolenia mogą być w zdaniach nadrzędnych: dla […]

Zdania podrzędne przyzwalające wyrażają okoliczności niesprzyjające, przeszkody, przeciwieństwa, pomimo których lub wbrew którym dochodzi do skutku czynność zdania nadrzędnego. Łączą się ze zdaniem nadrzędnym za pomocą spójników: „choć”, „chociaż”, „choćby”, „mimo że”, „pomimo że”: Podróż […]

Zdania podrzędne rozwijające odnoszą się do całej treści zdania nadrzędnego, nie zaś do poszczególnych jej członów. Łączą się ze zdaniem nadrzędnym z pomocą różnych form przypadkowych zaimka względnego co: Ojciec ciężko zachorował, co mnie zmartwiło. […]

Zdania podrzędne, oznaczające warunek, łączą się ze zdaniami nadrzędnymi za pomocą spójników: „jeżeli”, „jeśli”, „gdyby”, „żeby”, „kiedy”. Orzeczenie zdania podrzędnego warunkowego może być wyrażone za pomocą: A. Form trybu przypuszczającego (po spójnikach jeśliby, gdyby, żeby […]

Zdania wielokrotnie złożone składają się z więcej niż dwóch zdań pojedynczych lub ich równoważników. Zdania wieloczłonowe mogą one łączyć się w stosunku współrzędnym lub nadrzędno-podrzędnym. Gdy wracałam ze szkoły, wstąpiłam do biblioteki, aby wypożyczyć książkę. Chrząsnęły […]

Zdania wtrącone to zdania znajdujące się w obrębie innych zdań. Zazwyczaj nie wchodzą z nimi w związki składniowe i wyrażają sądy mówiącego lub odwołania się do słuchacza, np. Jutro, moim zdaniem, będzie ładna pogoda. Powiedz, […]

Obok wyrazów niewchodzących w związki z innymi wyrazami – używamy także zdań, które choć znajdują się w obrębie innych zdań, nie są z nimi powiązane składniowo, np. Odpowiedziałeś, jak sądzę, z wszystkich już przedmiotów. Do […]

Każdą logiczna część zdania rozwiniętego, z wyjątkiem orzeczenia czasownikowego, możemy przekształcić na pełne zdanie, które jako składnik logiczny innego zdania jest w stosunku do niego zdaniem podrzędnym. Zdanie podrzędnie złożone składa się ze zdania nadrzędnego […]

Związek współrzędny między zdaniami składowymi w zdaniu złożonym polega na tym, że żadne ze zdań składowych nie określa drugiego, lecz uzupełniają się wzajemnie. Zdanie złożone współrzędnie składa się ze zdań składowych współrzędnych, np. W południe […]

W każdej dłuższej wypowiedzi (mówionej czy pisanej) wyodrębnia się jednostki językowego powiadomienia. Wyróżniamy je za pomocą: pauz, zmian intonacji głosu, kropek, znaków zapytania, wykrzykników. Zdanie składa się najczęściej z kilku wyrazów powiązanych ze sobą treściowo […]