Epoki

Okres, który poprzedzał okres renesansu. Obejmuje lata 1291-1400. Zaznaczył się wieloma zmianami w kulturze europejskiej. Koniec XIII i cały wiek XIV to czas rozwoju uniwersytetów. Powstały wówczas uczelnie w Rzymie, Padwie, Oksfordzie, Paryżu, Wiedniu, Krakowie. […]

Pogląd wyrażający przekonanie o zaplanowaniu przez Boga rzeczywistości. W dziele tym Stwórca brał pod uwagę wszelkie okoliczności. Człowiek wg tej teorii miał możliwość wpływania na beg historii, ale w ograniczony sposób. Nie wolno mu było […]

W literaturze okresu dwudziestolecia międzywojennego pisarze chętnie sięgali po probematykę psychologiczną. Analizowali przeżycia człowieka i jego stany emocjonalne, zastanawiali się od czego zależą wybory jednostki, rozważali motywy ludzkiego postępowania. Prezentowali w swych utworach pogłębione portrety […]

Historia polskiej literatury XIX wieku to plon doświadczeń dwóch zrywów, powstań – listopadowego i styczniowego. Wybitnym pisarzom – Kraszewskiemu, Sienkiewiczowi i Prusowi przyszło tworzyć w trudnych czasach. Byli świadkami takich zjawisk, jak rusyfikacja, germanizacja, klęska […]

Nurt w literaturze i sztuce XX wieku. Wyróżniał sie tendencjami do sprzeciwu cywilizacji technicznej i modelom organizacji społecznej. Zwolennicy prymitywizmu popierali koncepcję powrót do natury, spontanicznego wyrażania emocji, przeżyć. Prymitywizm przejawiał sie kultem dzikości i […]

Pokolenie twórców, które debiutowało na przełomie lat 40. i 50. XX wieku. Głosiło i realizowało hasła realizmu socjalistycznego. Pokolenie to około 1956 roku ustąpiło miejsca pokoleniu „Współczesności. Przedstawiciele: Andrzej Braun (1923-2008), Tadeusz Konwicki (1926-2015), Witold […]

Grupa młodych pisarzy (m. in. M. Bałucki i M. Rozwadowski)  przeciwstawiająca się literaturze i filozofii romantyzmu. Głosili program literatury piętnującej zło bliskie codziennemu życiu oraz podejmującej problematykę moralną i polityczną. Przedburzowcy działali w latach 1858-1862, […]

Grupa literacka prozaików. Zorganizowana z inicjatywy Heleny Boguszewskiej (1886-1978) i Jerzego  Kornackiego (1908-1981). Działała  w Warszawie i Lwowie, w latach 1933-1937. Jej przedstawiciele wysuwali hasła sztuki uspołecznionej. Opowiadali się za tzw. „prawdą społeczna”. Występowali we […]

W latach sześćdziesiątych równocześnie pojawiło się wielu wybitnych dzieł autorów iberoamerykańskich. Skierowało to powszechną uwagę na bogactwo reprezentowanej przez nich literatury i na jej różnorodność. Do najwybitniejszych twórców należą: Jorge Luis Borges (1899-1986) argentyński poeta […]

Koszmar I wojny światowej zachwiał kanonem norm moralnych, które miały swe miejsce także w sztuce i literaturze.  Literatura zaczęła się diametralnie zmieniać, ilustrując przełom w sposobie myślenia i obyczajów. W zasadzie, już w II połowie […]