Brak grafiki
O języku na języku

Wyrażenie zapożyczone

Cytat przeniesiony do języka polskiego w tym samym brzmieniu i tej samej pisowni, co w języku obcym. Przykłady: liberum veto, savoir vivre, tabula rasa, par excellence.  

Brak grafiki
O języku na języku

Wyrazy w zdaniu poza związkami

Niektóre wyrazy nie wchodzą w związki składniowe z innymi wyrazami w zdaniu, nie pełniąc ani funkcji określenia, ani też członu określanego, np. Twoje postępowanie, Basiu, zmartwiło rodziców. Hej, sokoły! Praca, według mnie, wykonana jest ciekawie. […]

Brak grafiki
O języku na języku

Zdania bezpodmiotowe

Rodzaj zdań, w których nie występuje podmiot. Nie można go określić na podstawie zdań poprzednich, ani wywnioskować z formy orzeczenia. Zdań bezpodmiotowych używa się w celu, przykłady: Bito i kopano bez litości (opis czynności bliżej […]

Brak grafiki
O języku na języku

Zdania okolicznikowe celu

Zdania podrzędne, wyrażające cel czynności zdania nadrzędnego , odpowiadają na pytania: po co? w jakim celu? Łączą się ze zdaniami nadrzędnymi za pomocą spójników: „by”, „aby”, „żeby”, „ażeby”, „byle”. Orzeczenie może mieć w nich postać […]

Brak grafiki
O języku na języku

Zdania okolicznikowe czasu

Zdania podrzędne okolicznikowe czasu stanowią określenia czasu , w którym odbywa się czynność orzeczenia zdania nadrzędnego. Wskaźnikami zespolenia są najczęściej spójniki „kiedy”, „gdy”. Mogą one przyłączać następujące zdania podrzędne: Mówiące o czynności równoczesnej w stosunku […]

Brak grafiki
O języku na języku

Zdania okolicznikowe miejsca

Zdania podrzędne, określające miejsce, na którym odbywa się czynność orzeczenia zdania nadrzędnego, są wprowadzane za pomocą zaimków względnych: „gdzie”, „skąd”, „dokąd”, „którędy”: Wróciliśmy do szkoły, gdzie czekała na nas reszta klasy. Byłem tam, gdzie obozowaliśmy […]

Brak grafiki
O języku na języku

Zdania okolicznikowe przyczyny

Zdania okolicznikowe przyczyny odpowiadają  na pytania: czemu? dlaczego? z jakiego powodu. Łącza się ze zdaniami nadrzędnymi za pomocą spójników: „bo”, „gdyż”, „ponieważ”: Byłam szczęśliwa, bo zobaczyłam go ponownie. Nie byłam w pracy, bo byłam chora. […]

Brak grafiki
O języku na języku

Zdania okolicznikowe stopnia

Zdania okolicznikowe stopnia odpowiadają na pytania: jak bardzo?, w jakim stopniu? Łączą się ze zdaniami nadrzędnymi za pomocą wskaźników zespolenia: „jak”, „im…”, „tym”: Wykonałem to tak starannie, jak umiałem. To nie jest prosta sprawa, jak […]

Brak grafiki
O języku na języku

Zdania podrzędne orzecznikowe

Zdania podrzędne orzecznikowe zastępują orzecznik rzeczowny lub przymiotny zdania nadrzędnego. Wskaźnikami zespolenia są w nich zaimki względne lub spójnik „że”, np. Jestem tym, czym byłem. Sytuacja stała sie taka, że trzeba było coś zmienić.

Brak grafiki
O języku na języku

Zdania podrzędne podmiotowe

Zdania podrzędne podmiotowe zastępują podmiot zdania nadrzędnego lub go rozwijają. Przy tożsamości podmiotu obu zdań – nadrzędnego i podrzędnego , w funkcji wskaźnika zespolenia występują zaimki pytająco-względne „kto”, „co”. Ich odpowiednikiem w zdaniu  nadrzędnym może […]